Friday, June 21, 2013

Haze News In Singapore (20-21 June 2013)

Haze News In Singapore (20-21 June 2013)


အေရးၾကီးတယ္ထင္လုိ႕ ေဖ႔စ္ဘြတ္ခ္မွာ အခ်ိန္နဲ႕အမွ် ကြ်န္ေတာ္တင္ေနတာေတြကို ဒီမွာ စုစည္းလုိက္ပါတယ္။ အမ်ားစု သိသင္႔တယ္လုိ႕ယူဆပါတယ္။

ဒီလိုနဲ႕ က်ဳပ္တို႕တေတြ ေသရေတာ႔မွာပါလား။

ပင္႔ကူလူသားက သူ႕ျမိဳ႕ေလးကို ကာကြယ္သလို၊ လင္းႏို႕လူသားကက ေဂၚႆမ္ကို ကာကြယ္သလို သစ္ပင္ေလးအနည္းငယ္ဟာ ျမိဳ႕ငယ္ေလးတစ္ခုကို အသံတိတ္ကာကြယ္ေနေလရဲ႕။

စလံုးကလူေတြ ဘိုးဘြားေတြအတြက္ စကၠဴမီးရိွဳ႕လြန္းလို႕ ဝဋ္လည္တဲ႔အထဲ ကိုယ္ေတြက ကန္႕လန္႕ကန္႕လန္႕ပါရတာပဲ။ မုိးနတ္မင္းၾကီးကလည္း ရြာေတာ္မမူေသးဘူး။ ဒီလိုမ်ိဳးျဖစ္မယ္မွန္းသိရင္ အလုပ္ကထြက္ျပီး mask လက္လီလက္ကားေရာင္းတဲ႔အလုပ္ ႏွစ္ပတ္ေလာက္လုပ္ျပီး ၾကီးပြားႏိုင္ေခ်ရိွတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ကုသိုလ္လုပ္တဲ႔အေနနဲ႕ mask ေတြကို MRT မွာ ေဝရင္ ေပ်ာ္စရာေကာင္းမွာပဲ။ အခုတေလာ ဆုိင္ေတြမွာ ေမးလုိက္ရင္ mask? ဆိုတာနဲ႕ finished ready တဲ႔။ ဆရာဝန္အေျပာအရေတာ႔ အိမ္မွာပဲ နားေနရင္ ဘာမွမျဖစ္ဘူးတဲ႔။ အဆုပ္မေကာင္းတဲ႔သူေတြကေတာ႔ သတိထားၾကပါ။

သတင္းအရေတာ႔ စင္ကာပူကလူေတြ အားမငယ္ၾကပါနဲ႕။ အင္ဒုိနီးရွား Dumai မွာဆို ဒီေန႕ PSI 400 တဲ႔။


မေန႕ကအထိေတာ႔ ရိွဳ႕ေနတုန္းလို႕သိရပါတယ္။ ဆက္ရိွဳ႕သြားမယ္႔ပံုလည္းရိွပါတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားလို ခပ္ဖ်င္းဖ်င္းအစိုးရရိွတဲ႔ႏိုင္ငံမွာ အစိုးရကို ေမွ်ာ္လင္႔ရင္ေတာ႔ခက္ပါတယ္။ သတင္းေထာက္ကိုေတာင္ ျခိမ္းေျခာက္လိုက္ေသးတယ္လို႕ဆိုပါတယ္။ ကိုယ္႔ေလွကိုယ္ေဖာက္တာ မင္႔အပူလားဆိုတဲ႔ အထာမ်ိဳးကို အခုေခတ္အထိ လူဖ်င္းေတြမွာေတြ႕ရပါေသးတယ္။ အစိုးရက ထိထိေရာက္ေရာက္တားျမစ္ထားပံုမရပါဘူး။ သစ္ေတာဝန္ၾကီးကလည္း သူတုိ႕ကို အျပစ္တင္လုိ႕မရဘူး။ သူတို႕နဲ႕ အလုပ္လုပ္ရဦးမွာလို႕ ႏွာသံေလးနဲ႕ေျပာသြားတယ္လို႕တျခားသတင္းမွာေတြ႕ရပါတယ္။ref:http://www.straitstimes.com/breaking-news/se-asia/story/business-usual-dumai-locals-waiting-face-masks-20130619
ေျဖရွင္းလို႕မရတဲ႔ျပႆနာနဲ႕ တို႕ထိလို႕မရတဲ႔ စီးပြားေရးသမားတုိ႕ဟာ အျမဲ တြဲလ်က္သားသြားတာပဲ။ အင္ဒုိနီးရွားဟာ စီးပြားေရး တဟုန္ထိုးတိုးတက္လာသေလာက္ အေျမာ္အျမင္ကေတာ႔ တဟုန္တိုး ဂံုးဆင္းေနတာပဲ။ ေတာကို မီးရိွဳ႕ျပီး ဆီအုန္းစိုက္တယ္။ တရားမဝင္ရိွဳ႕တာကို အစိုးရက မေျဖရွင္းႏိုင္သလိုလို၊ မေျဖရွင္းပဲ မ်က္စိမွိတ္ လစ္လ်ဴရွဳထားေပးသလိုလိုျဖစ္ေနရာက အခုအခ်ိန္မွာပိုဆိုးကုန္တယ္လုိ႕သိရတယ္။ မီးသတ္ကားေတြ လႊတ္ထားလိုက္ပါျပီလို႕ေတာ႔ေျပာတယ္။ မီးသတ္ကားလႊတ္၊မလႊတ္က ျပႆနာမဟုတ္ဘူး။ အခုျဖစ္ေနတဲ႔ haze ေတြ ဘယ္ေန႕အထိရိွေနဦးမွာလဲဆိုတာကမွ ျပႆနာ။ မေလးရွားမွာေတာ႔ ဝန္ၾကီးက အေျခအေနပိုဆိုးလာစရာရိွတယ္ဆိုျပီး PSI နဲ႕ပတ္သက္ျပီး လူထုကို အသိေပးထားတယ္လုိ႕ဆိုတယ္။ ဘ ႏွဖူးသိုက္တူးတာထက္ေတာင္ဆိုးတယ္။ ဘယ္သူေသေသ ငေတမာရင္ျပီးေရာဘက္ကို ေရာက္သြားကုန္ၾကျပီထင္တယ္။ ဒီလို စီးပြားေရးသမားေတြကို ေထာက္ခံျပီး စားသံုးေနဖုိ႕မေကာင္းဘူး။ company နာမည္ေတြ ထုတ္ျပန္တဲ႔အခါ ေသခ်ာမွတ္ထားျပီး တစ္သက္လံုး မစားဘဲ ဆႏၵျပရမယ္။ စာအုန္းဆီကိုေတာ႔ လံုးဝမစားဘူး။ ဆီကေန ထုတ္တဲ႔ တျခားပစၥည္းေတြကိုပါ မသံုးမိေအာင္ သတိထားရမယ္။ ကမာၻၾကီးမွာ တျခားလူေတြအတြက္ မၾကည္႕ဘဲ ကိုယ္က်ိဳးရွာတဲ႔ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတုိင္းကို ရွဳတ္ခ်ပါတယ္။ အဲဒီလို စီးပြားေရးသမားေတြနဲ႕ ေပါင္းရိုက္ေပါင္းစား အစိုးရမ်ားလည္း က်ရွံဳးေစခ်င္ပါတယ္။


ဒီသတင္းတစ္ခုကေတာ႔ မဂၤလာနည္းနည္းရိွပါတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားမွာ တိမ္တုစိုက္ပ်ိဳးျခင္းလို႕ ေခၚတဲ႔နည္းပညာနဲ႕ မိုးရြာဖုိ႕ၾကိဳးစားေနျပီလုိ႕ဆုိပါတယ္။ အဲဒါဆို မီးေတြ ျငိမ္းျပီး haze ေတြ သက္သာဖုိ႕ရိွပါတယ္။ cloud seeding အတြက္ အလွဴေငြ လာေကာက္ရင္ေတာ႔ ထည္႕လိုက္မယ္စိတ္ကူးတယ္။ http://www.straitstimes.com/breaking-news/se-asia/story/haze-update-indonesia-use-rain-making-technology-stop-fires-20130619
PSI reading နဲ႕ပတ္သက္ျပီး အနည္းအမ်ားေတြကို မရွင္းလင္းတာကိုေတြ႕ရပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ကိုယ္တုိင္လည္း မေန႕ကမွ ဖတ္မိတာနဲ႕ အခုမွ ျပန္သတင္းပို႕ႏုိင္ပါတယ္။ PSI က ေလထဲမွာ ပါတဲ႔ အနည္မႈန္အၾကီးကိုတုိင္းတာျဖစ္ပါတယ္။ လူ႕အဆုပ္ထဲဝင္ေလာက္တဲ႔ ဆံခ်ည္မွ်င္ထက္ ၁၃ စေလာက္ေသးငယ္တဲ႔ အမႈန္ေတြကိုတုိင္းတာကိုၾကေတာ႔ PM2.5 တုိင္းတယ္လုိ႕ေခၚပါတယ္။ ဒါေတြက အရင္တုန္းက အသံုးျပဳခဲ႔တဲ႔စနစ္ေတြလုိ႕သိရပါတယ္။ အေမရိကန္မွာေတာ႔ AQI ဆိုလား၊ အဲဒါကို ေျပာင္းသံုးျပီလုိ႕သိရပါတယ္။ PSI နည္းတယ္မ်ားတယ္ဆိုတာ အမႈန္အၾကီးပါဝင္မႈ နည္းတယ္မ်ားတယ္လို႕သာဆိုလိုပါတယ္။ ေလထုထဲမွာ အဆုပ္ထဲေရာက္ႏုိင္တဲ႔ အမႈန္အမႊားေတြကိုေတာ႔ PM2.5 နဲ႕တုိင္းတာတယ္လို႕သိရပါတယ္။ မေလးရွားမွာေတာ႔ PM2.5 အတုိင္းအတာကို ထုတ္ျပန္ေၾကျငာတဲ႔အတြက္ မတူသလုိျဖစ္ေနတာပါ။ တကယ္ေတာ႔ ေလထုအေျခအေနက တကယ္ဆိုးေနတာပါ။ ႏွစ္ပတ္ကေန တစ္လအထိ အနည္းဆံုးၾကာႏုိင္တယ္လုိ႕သိရပါတယ္။ သတင္းအသစ္ေတြဖတ္မိရင္လည္း share ပါဦးမယ္။ (ေလးစားစြာျဖင္႔ Z)

ေနာက္တစ္ခါ အလုပ္ေလွ်ာက္ရင္ PSI 400 အထိ အလုပ္လုပ္ႏုိင္တာေလးပါ ထည္႕ေရးလုိ႕ရျပီ။

It is important to know.
စကၤာပူမွ အစ္မ၊ ညီမနဲ႕ သူငယ္ခ်င္းမ်ား -- အဝတ္ ဒါမွမဟုတ္ ေဖာ့ကို ေရဆြတ္ျပီး အနီးမွာထားေပးတာက မီးခိုးစုပ္ျပီး အသက္႐ႈၾကပ္တာကို ကာကြယ္ေပးပါမယ္။ ေရေျခာက္သြားရင္ ျပန္ျပန္ဆြတ္ေပးပါ။ အဆင္ေျပရင္ လက္ဖက္ကို ထားေပးပါ။ အနံစုပ္သြားေပးပါလိမ့္မယ္။


PSI ကို ၄၀၀ အထိပဲ တုိင္းတာဖို႕ သတ္မွတ္ထားတယ္လို႕ မေန႕ကဖတ္လိုက္ရတယ္။ ၄၀၀ နဲ႕ ၄၀၁ ဟာ ဘာမွမထူးဘူး။ ၃၀၀ ကို အျပတ္အသတ္ေက်ာ္သြားကတည္းက မေကာင္းေတာ႔တာပဲ။ ၃၀၀ နဲ႕ ၂၉၀ နဲ႕လည္း ဘာမွမကြာဘူး။ အခုဟာက အင္ဒိုနီးရွားမွာ ေလာင္တာေရာ၊ ရိွဳ႕တာပါ ရပ္ဖုိ႕ကို လုပ္မွ ဒီဘက္က သက္သာမွာ။ မဟုတ္ရင္ေတာ႔ urgent leaves 2 ပတ္ယူျပီး ရန္ကုန္မွာ ေလျပန္ရွဴဖုိ႕စဥ္းစားရေတာ႔မယ္။ အေျဖမရွာဘဲ ျပႆနာပဲရွာေနရင္ေတာ႔ ဘာမွျဖစ္လာမွာမဟုတ္ဘူး။
ဝမ္းသာစရာသတင္းလို႕ပဲေျပာရမလားမသိဘူး။ P.M2.5 လိုေသးငယ္လြန္းတာေတြကို မ်က္ႏွာဖံုးေတြက filter က စစ္မထားႏုိင္ဘူးဆိုတာ ဖတ္လုိက္ရပါတယ္။ မ်က္ႏွာဖံုးဝတ္ထားတယ္ကြ။ သြားခ်င္ရာသြားလို႕ရျပီလို႕မေတြးမိေစဖုိ႕ သတိေပးလုိက္ပါတယ္။ အနည္းအက်ဥ္းေလာက္ေတာ႔ သက္သာေစမယ္ထင္ပါတယ္။ မ်က္ႏွာဖံုးတပ္ထားလို႕ မသက္မသာခံစားေနရတဲ႔သူေတြကေတာ႔ သက္သာသလိုသာ ေနၾကပါ။ တစ္ခ်ိဳ႕က မ်က္ႏွာဖံုးတပ္လုိက္မွ ရွဴလုိ႕အဆင္မေျပတာျဖစ္တတ္တယ္လုိ႕သိရပါတယ္။ ဂရုစိုက္ၾကပါ။ အျပင္မထြက္ဘဲေနႏုိင္ရင္ ေကာင္းပါတယ္။ ထြက္ကိုထြက္ရမယ္ဆိုရင္လည္း ျမန္ျမန္သြား၊ျမန္ျမန္ျပန္ဝင္ၾကပါ။


"We can't tell how this problem is going to develop because it depends on the burning, it depends on the weather, it depends on the wind," he said.

"It can easily last for several weeks and quite possibly it could last longer until the dry season ends in Sumatra which may be September or October."

ဒါကေတာ႔ အဘလီေျပာတာပါ။ စက္တင္ဘာအထိသာ ဒီအတုိင္းဆိုရင္ေတာ႔ ကြန္ဒိုေတြအခြံလုိက္က်န္မွာ။ လူေတြကေတာ႔ နတ္ျပည္ေရာက္ကုန္ေလာက္ျပီေပါ႔ အဘရယ္။ သူေျပာတာကို စဥ္းစားၾကည္႕ဖုိ႕ပါ။ ကိုယ္႔အထင္နဲ႕ကို္ယ္ တနလၤာေန႕ေလာက္ဆိုရင္ သက္သာေလာက္ျပီေတြးေနၾကမွာစိုးပါတယ္။ အဆိုးျမင္တာမေကာင္းသလို၊ အမွန္မျမင္တာလည္းမေကာင္းပါဘူး။ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ရိွတဲ႔ အျမင္တစ္ခုလို႕ေတာင္ဆိုခ်င္ပါတယ္။ တစ္ရက္တစ္ရက္မေျပာနဲ႕ တစ္ပတ္၊ႏွစ္ပတ္အထိေတာင္ ရိွေနဦးမယ္႔သေဘာပါပဲ။ သက္သာသြားဖုိ႕ကိုပဲ ေမွ်ာ္လင္႔ရမွာပါ။ ကေလးငယ္ေတြနဲ႕ သက္ၾကီးရြယ္အိုရိွသူမ်ား ျပင္ဆင္စရာရိွတာေလးေတြ ျပင္ဆင္ၾကပါ။



Indonesian President Susilo Bambang Yudhoyono said "all the country's resources" would be mobilised to extinguish the fires. ႏုိင္ငံမွာရိွသမွ် မီးျငိမ္းသတ္ေရးအင္အားစု၊စက္ပစၥည္းေတြအားလံုးကို မီးေတြျငိွမ္းဖုိ႕ ေရႊ႕ရလိမ္႔မယ္ ....။ လိမ္႔မယ္ ... လိမ္႔မယ္ ...၊ တစ္ေန႕တစ္လံ ပုဂံ ဘယ္မေရႊ႕လိမ္႔မယ္ ........။ ေမွ်ာ္လင္႔ခ်က္ေလးနဲ႕ဆြဲစရာ ေကာက္ရိုးတစ္မွ်င္ကလည္းေဆြးေနတယ္ဆိုတာမ်ိဳး။

"Singapore should not act like children, making all that noise," Coordinating Minister for People's Welfare Agung Laksono said. (ရာထူးကၾကီးၾကီး၊ လူကေပါေပါဆိုတာ ဒါမ်ိဳးလူေတြ)

http://www.aljazeera.com/news/asia-pacific/2013/06/201362063145903921.htmlဒီမွာ မီးျငိွမ္းေနတာေတြ႕ရပါတယ္။ မီးသတ္သမား ၂၀၀ ေလာက္နဲ႕ျငိွမ္းေနတာမႏုိင္ဘူးလုိ႕လည္း အယ္လ္ဂ်ာဇီးယားကေနေျပာသြားပါတယ္။ ေရေတြကို ဗံုးၾကဲသလို ၾကဲခ်တာလည္း အလုပ္မျဖစ္ဘူးလို႕ေျပာပါတယ္။ တကယ္ျငွိမ္းေနတဲ႔သူေတြေျပာတာဆိုေတာ႔ ပိုျပီး တိက်ပံုရပါတယ္။ အကူအညီေတြကလည္း ေတာင္းထားတုန္းလုိ႕ဆုိပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႕ အသက္ကို မွ်င္းရွဴရင္းေစာင္႔ၾကပါစို႕။

စင္ကာပူကမဟုတ္တဲ႔သူမ်ား status ေတြမ်ားေနတယ္ဆိုရင္ hide ထားလုိက္ၾကေစခ်င္ပါတယ္။ ဒီမွာေတာ႔ အသက္ရွဴရခက္တဲ႔ျပႆနာရိွေနလုိ႕ ေတြ႕သမွ် သတင္း update မွန္သမွ် ခ်က္ခ်င္းတင္မယ္လို႕ ဆံုးျဖတ္ထားပါတယ္။ သမၼတကိုယ္တုိင္ကလည္း အခ်င္းခ်င္း ဂရုစိုက္ၾကပါမွာထားပါတယ္။ အေရးၾကီးျပီဆိုရင္ေတာ႔ ေသြးစည္းၾကရပါမယ္။

ဒီတစ္ခုကေတာ႔ အက်ိဳးသင္႔အေၾကာင္းသင္႔ေရးထားတာေတြ႕ပါတယ္။ bloomberg ကေရးတာျဖစ္လို႕ စီးပြားေရးအျမင္ နည္းနည္းပိုပါပါတယ္။ သူေျပာတာက စင္ကာပူကလူေတြေခါင္းကိုက္မွာမို႕လို႕ မီးမရိွဳ႕ပါနဲ႕ဆုိျပီး ဆူမာၾတားက ရြာသားရဲ႕ ထမင္းအိုးခြဲတဲ႔စကားမ်ိဳးမေျပာဘဲ၊ သူတုိ႕အတြက္ လိုတဲ႔အကူအညီလည္းေပးပါမယ္၊ ပညာလည္းေပးမယ္။ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္အဆင္ေျပတဲ႔ win-win အေျဖတစ္ခုကို အၾကံဳျပဳပါတယ္။ အဲဒါသိပ္ေကာင္းတယ္ထင္မိတယ္။ အခက္အခဲနဲ႕ၾကံဳလာရင္ လူမုိက္က လူမိုက္လို ရွင္းခ်င္ျပီး၊ ပညာတတ္က ပညာတတ္လိုေျဖရွင္းေစခ်င္တာကို ေတြ႕ႏုိင္တယ္။ ေပါ႔ေပါ႔ပါးပါးျဖစ္ေအာင္ Haze ေၾကာင္႔ ျဖစ္လာတဲ႔ playlist ေလးေတာင္ ထည္႕ေပးလုိက္ေသးတယ္။ The Haze Playlist:
"We Didn't Start the Fire" - Billy Joel
"Leave me breathless" - The Corrs
"Harder to Breathe" - Maroon 5
"Blurred Lines" - Robin Thicke
"Purple Haze" - Jimi Hendrix
"Smoke on the Water" - Deep Purple
"Smoke gets in your eyes" - Jo Stafford
"The Fog" - Kate Bush
"A Foggy Day" - Fred Astaire
"Firestarter" - Prodigy
"Beds are Burning" - Midnight Oil
"Light my Fire" - The Doors

ref: http://www.bloomberg.com/news/2013-06-20/singapore-haze-lately-things-just-don-t-seem-the-same.html





Peace B with U.