သိရန္၊ေရွာင္ရန္၊သတိျပဳရန္

သိရန္၊ေရွာင္ရန္၊သတိျပဳရန္

မေန႕ည ေမြးေန႕အတြက္ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းမွာ သကၤန္းလွဴရင္း ဦးဇင္းတစ္ပါးနဲ႕စကားနည္းနည္းေျပာျဖစ္တယ္။ စကၤာပူမွာ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းေတြက ႏွစ္ ၃၀ စာခ်ဳပ္နဲ႕ေျမငွားၾကတာလုိ႕သိရတယ္။ အခုေက်ာင္းက ႏွစ္သံုးဆယ္ျပည္႕ခါနီးျပီ။ ၂၀၁၇ ေလာက္မွာျပည္႕တယ္ထင္တယ္။ ပထမႏွစ္သံုးဆယ္အတြက္ကို စင္ကာပူေဒၚလာ ၈ သိန္း ၉ သိန္းေလာက္ပဲေပးရတယ္။ ဒုတိယႏွစ္သံုးဆယ္အတြက္ေတာ႔ သံုးသန္းနီးပါးေပးရဖုိ႕ရိွတယ္လို႕သိရတယ္။ တရုတ္ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းေတြကိုလည္း ဒီေလာက္ယူတယ္လုိ႕သိရတယ္။ စင္ကာပူအစုိးရကေတာ႔ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းကိုေတာင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတစ္ခုလုိလုပ္တာကိုေတြ႕ရေတာ႔ နည္းနည္းအံ႔ၾသမိတယ္။ အရင္လည္း ပိုက္ဆံေပးရတာေတာ႔ သိရတယ္။ ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ားေပးရသလဲေတာ႔မသိဘူး။

စင္ကာပူမွာ ျမန္မာသံုးသိန္းေက်ာ္ေလာက္ရိွတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ ႏွစ္သိန္းေလာက္ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္မယ္။ အဲဒီအေရအတြက္နဲ႕ပဲတြက္ၾကည္႕မယ္ဆုိရင္ ျမန္မာႏွစ္သိန္းက ႏွစ္သံုးဆယ္အတြင္း တစ္ေယာက္ ၁၅ က်ပ္စီေလာက္လွဴရင္ ၃ သန္းရမယ္။ အဲဒီေတာ႔ သိပ္ပူစရာမလိုဘူးလုိ႕ဆုိႏုိင္တယ္။ operation cost ကေတာ႔ ေရဖုိး မီးဖုိးနဲ႕တင္ တစ္လ ၈၀၀၀ ဝန္းက်င္ရိွတယ္။ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းလာရင္ ပန္ကာဖြင္႔ၾကတယ္။ လူအမ်ားရိွေနတုန္းဖြင္႔ထားတာအေၾကာင္းမဟုတ္ဘူး။ တစ္ေယာက္တည္းအိုက္ေနလို႕ဖြင္႔တဲ႔လူလည္းရိွတယ္။ ျပီးေတာ႔ပိတ္ထားခဲ႔တာမဟုတ္ဘူး။ ေမ႔ျပီးျပန္သြားတာေတြ႕ရတယ္။ အဲဒါေတြက ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းပစၥည္းကို ျဖဳန္းတီးတဲ႔အကုသိုလ္ေတြပဲ။ အဲဒါေလးေတြကုိလည္း သတိျပဳၾကေစခ်င္တယ္။ လူမရိွဘဲပြင္႔ေနတဲ႔ပန္ကာေတြကို ပိတ္ေပးတာလည္း ကုသိုလ္ျပဳတာပါပဲ။

Singaporeမွာ ျမန္မာျပည္မွာလို ေရေတြမီးေတြေစ်းေပါတာမဟုတ္ဘူးဆိုတာကို သတိျပဳေစခ်င္တယ္။ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းက ေရ၊လွ်ပ္စစ္မီးေတြကို မျဖဳန္းမိၾကဖုိ႕ သတိေပးတဲ႔အေနနဲ႕ ဒီပို႕စ္ကိုေရးလုိက္ပါတယ္။ လွဴသင္႔တာလွဴဖုိ႕လိုသလို၊ မကုန္သင္႔ဘဲကုန္ေနတာေတြကို ေခြ်တာဖုိ႕လည္းလိုပါတယ္။ စည္းကမ္းရိွဖို႕ဟာ ေနရာတကာမွာ အေရးၾကီးပါတယ္။ ဘုန္းၾကီး၊ရဟန္းေတြက ကုိယ္စည္းမဲ႔ကမ္းမဲ႔ဖြင္႔ထားခဲ႔တဲ႔ ပန္ကာကိုလိုက္ပိတ္ေနရတာလည္း မသင္႔ေတာ္ပါဘူး။ ရဟႏၱာမကို ဘီးယူခိုင္းတဲ႔ မိဖုရားဟာ ေနာက္ဘဝမွာ ကြ်န္ျဖစ္တဲ႔ဥပမာလိုပဲ၊ ကိုယ္႔ထက္ ဂုဏ္၊ပညာ၊သိကၡာၾကီးသူေတြကို ကိုယ္႔အတြက္ လိုက္လုပ္ေပးရေအာင္လုပ္တဲ႔သူေတြဟာလည္း အကုသိုလ္ၾကီးလွပါတယ္။ ဘုန္းဂုဏ္နိမ္႔ကုန္ဖုိ႕လည္းရိွပါတယ္။ သတိမထားရင္ အကုသိုလ္မ်ားတာပါပဲ။ မသိလုိက္လို႕ ျဖစ္ေနတဲ႔ အကုသိုလ္မျဖစ္ရေလေအာင္ သတိျပဳၾကပါလို႕ပဲေျပာခ်င္ပါတယ္။

Regards,
Z

Peace B with U.

လူမ်ား

ငွက္ဥယ်ာဥ္ထဲမွာ ဒီငွက္ႏွစ္ေကာင္ကိုၾကည္႕ျပီး စိတ္မေကာင္းျဖစ္ရတယ္။ ငွက္ဖိုက ငွက္မနားမွာ အေတာင္ေလးျဖန္႕ကားျပီး ကလူက်ီစယ္တယ္။ ျဖတ္ထားတဲ႔အေတာင္ပံေၾကာင္႔ သူတုိ႕ ေၾကကြဲေနမလား။ ရေနတဲ႔အခုိက္အတန္႕ေလးကိုပဲ ျဖစ္သလိုေပ်ာ္ရႊင္လုိက္သလား ကြ်န္ေတာ္ေငးရင္းေတြးေနမိတယ္။ လူတစ္ခ်ိဳ႕ရဲ႕ေပ်ာ္ရႊင္မႈအတြက္ အေတာင္ျဖတ္ခံလုိက္ရတဲ႔ ငွက္ႏွစ္ေကာင္လုိ႕ျမင္တယ္။ သူတုိ႕ခုန္ေပါက္ေနတယ္။ မျပည္႕မစံု၊မလွမပ အေတာင္ပံပ်က္ေတြနဲ႕။ ကုိယ္႔ေပ်ာ္ရႊင္မႈအတြက္ ညွင္းပမ္းႏွိပ္စက္တဲ႔သူမျဖစ္ခ်င္ဘူး။ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းဆိုတာ ေတာင္ပံေတြကိုေမ႔ထားျခင္းလား။ ေျမေပၚမွာခုန္ေပါက္ေနခြင္႔ရတာကို ေက်နပ္ျခင္းမ်ိဳးလား။ ကိုယ္႔ဘဝဟာ လူတစ္ေယာက္အတြက္ ေဖ်ာ္ေျဖခံဘဝမ်ိဳးဟာ၊ အခုိင္းအေစသာသာမ်ိဳးလား ျပန္ေတြးမိတယ္။ ေတာင္ပံေတြရွည္လာတဲ႔အခါ ပ်ံထြက္သြားမွာပဲ။ ငွက္ေတြဟာ လြတ္လပ္မႈကို သိပ္ခ်စ္ခင္တဲ႔သတၱဝါပဲမဟုတ္လား။

ပံုထဲမွာပါတဲ႔ အနီေရာင္ပါတဲ႔ ၾကက္တူေရြးဟာ အျပာေရာင္ၾကက္တူေရြးဆီ လမ္းေလွ်ာက္သြားျပီး အနားေရာက္ေတာ႔ ဆိတ္တယ္။ ႏွစ္ေကာင္စလံုး တန္းေပၚကေနျပဳတ္က်တယ္။ ၾကီးႏုိင္ငယ္ညွင္းသေဘာတရားပဲ။ အေတာင္ေတြ သန္စြမ္းလာရင္ အျပာေရာင္ၾကက္တူေရြးေလး ပ်ံသန္းသြားႏုိင္မွာပဲ။ တန္းေပၚကို ႏႈတ္သီးနဲ႕ဆိတ္ျပီးတက္ေနစရာမလိုေတာ႔ဘူး။ ပ်ံသန္းျပီး နားေနလုိ႕ရလာမယ္။ အေတာင္ပံေတြရဲ႕ ပ်ံသန္းခြင္႔ရေရးဟာ အေရးတၾကီးကိစၥပဲ။ အတုအေယာင္ေတြနဲ႕ေဝးရာကိုပ်ံသန္းသြားဖုိ႕ဟာ အေရးအၾကီးဆံုးကိစၥပဲ။

ကိုယ္႔အေတာင္ပံနဲ႕ကိုယ္ အျမင္႔ဆံုးပ်ံၾကတာ လူ႕ဘဝရဲ႕အရသာတစ္ခုပဲျဖစ္လိမ္႔မယ္ထင္ပါရဲ႕။ ရွင္သန္ျခင္းဟာ အႏၱရာယ္မ်ားေကာင္းမ်ားမယ္။ လြတ္လပ္ျခင္းဟာ ပင္ပန္းကာင္း ပင္ပန္းမယ္။ အေလွာင္ခံထားရတဲ႔ဘဝ၊ သံေျခက်င္းဝတ္ထားရတဲ႔ဘဝကေတာ႔ လြတ္မွျဖစ္လိမ္႔မယ္။

Regards,
Z

Peace B with U.

သတိျပဳရန္

သတိျပဳရန္

passport မွာ အဝင္တံဆိပ္တံုး၊အထြက္ တံဆိပ္တံုးကိစၥနည္းနည္းေျပာမယ္စိတ္ကူးတယ္။ သိျပီးသားသူေတြလည္းရိွမယ္ထင္တယ္။ သတင္းတစ္ခုဆိုတာ လူမ်ားမ်ားသိဖုိ႕လိုရင္ နည္းနည္းပါးပါေတာ႔ ေဝငွေပးၾကတာဟာ မဂၤလာတစ္ပါးပါပဲ။

စင္ကာပူမွာေနၾကတဲ႔သူေတြအေနနဲ႕ မေလးရွားတုိ႕ အင္ဒိုနီးရွားတုိ႕ဆိုတာ တစ္ႏွစ္ကို အနည္းဆံုး တစ္ေခါက္၊ႏွစ္ေခါက္ေရာက္ျဖစ္ၾကတာမ်ားပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕လည္း ဒီလိုပဲ မၾကာမခဏသြားလည္ျဖစ္တယ္။ ျပီးခဲ႔တဲ႔တစ္ပတ္က Batam ကို ခဏေလာက္သြားတယ္။ အဲဒီမွာ ျပႆနာတစ္ခုၾကံဳခဲ႔တယ္။

မႏွစ္က Binton ကိုသြားတုန္းက ဇနီးသည္ရဲ႕ passport ကို အျပန္မွာ Binton က အထြက္ တံဆိပ္တံုးမထုေပးလုိက္ဘူး။ အဲဒါကို အမႈမဲ႔အမွတ္မဲ႔ပဲ။ စင္ကာပူျပန္လာေတာ႔လည္း ကဒ္ကိုပဲ စကန္လုပ္တာဆိုေတာ႔ ေထြေထြထူးထူး ဘာမွ ျပႆနာမတက္ဘူး။ ျမန္မာျပည္ေတာင္ တစ္ခါျပန္လုိက္ေသးတယ္။ ေအးေအးလူလူပဲ။ Batam ကိုသြားေတာ႔ အင္ဒိုနီးရွားလူဝင္မႈၾကီးၾကပ္ေရးအရာရိွက တံဆိပ္တံုးဘယ္မွာလဲဆိုေတာ႔ ဘာတံဆိပ္တံုးကိုေမးမွန္းမသိဘူး။ အဝင္တံုးကိုေမးတယ္ထင္ျပီးေတာင္ျပလုိက္ေသးတယ္။ အထြက္တံုးမပါတာကိုသူုက အဂၤလိပ္လိုလည္း မေျပာတတ္ဘူး။ သူ႕အရာရိွနဲ႕သြားေတြ႕ဖုိ႕ေျပာတယ္။ စကားနည္းနည္းပါးပါးအေခ်အတင္ေျပာရတယ္။ နာရီဝက္ေလာက္ၾကာသြားတယ္။ ေနာက္ေတာ႔ သူတုိ႕စာေရးေပးလုိက္တယ္။ အထြက္ေန႕စြဲနဲ႕။

ေျပာခ်င္တာကေတာ႔ အဝင္အထြက္ေတြမွာ တံဆိပ္တံုးစစ္ၾကဖုိ႕ပါပဲ။ မေလးရွားနဲ႕ အင္ဒိုနီးရွားက ႏုိင္ငံ႔ လုပ္စာ အေခ်ာင္စားေနတဲ႔ငတိေလးေတြက အလုပ္ေကာင္းေကာင္းမလုပ္ၾကပါဘူး။ ေၾကာက္ရြံ႕အားငယ္တဲ႔သူမ်ိဳးဆိုရင္ ပိုက္ဆံေတာင္းဖုိ႕ေလာက္ စိတ္ကူးရိွပါတယ္။ နည္းနည္းပါးပါး ေအာ္ေငါက္လုိက္ရင္ေတာ႔ သာမန္အတိုင္း ေလးေလးစားစားေျပာပါတယ္။ အဲဒါေလးကိုလည္းသတိျပဳပါ။ ႏိုင္ငံတစ္ႏုိင္ငံကထြက္ျပီး တစ္ႏုိင္ငံထဲေတာင္ဝင္ျပီးျပီဆိုရင္ အထြက္ တံဆိပ္တံုးမထုေပးလုိက္တဲ႔ အရာရိွဟာ အင္မတန္တာဝန္ရိွသြားပါျပီ။ အဲဒါကို ကိုယ္႔အမွားလုိ႕သေဘာထားစရာမလုိသလို၊ေတာင္းပန္စရာလည္းမလိုပါဘူး။ အဆင္ေျပေအာင္ ေျပာသင္႔တာသာေျပာပါ။ အဆင္ေျပသြားပါလိမ္႔မယ္။

မေလးရွားဥပေဒအရေတာ႔ အဲဒီလိုျဖစ္ရင္ ထိန္းသိမ္းထားခြင္႔ရိွပါတယ္။ စစ္ေဆးခြင္႔လည္းရိွပါတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားဥပေဒကိုေတာ႔မသိပါ။ ေနာက္မ်ား ခရီးသြားတုိင္း တံဆိပ္တံုးစစ္တဲ႔အလုပ္ကိုပါ အထူးသတိထားလုပ္ကိုင္ရေတာ႔မယ္ထင္ပါတယ္။

လုိက္ေမးၾကည္႕ေတာ႔ ဒီလိုျဖစ္တာ တစ္ေယာက္ႏွစ္ေယာက္မဟုတ္တဲ႔အတြက္ အင္ဒိုနီးရွားတုိ႕ မေလးရွားတုိ႕ ခရီးသြားထားတဲ႔သူတုိင္း၊ ကိုယ္႔ passport မွာ တံဆိပ္တံုးေလးေတြကုိ စစ္ေဆးထားၾကဖုိ႕ သတိေပးလုိပါတယ္။ အဝင္တံဆိပ္တံုးနားမွာပဲ အထြက္ date နဲ႕ ေနာက္ထပ္ တံဆိပ္တံုးတစ္ခုထုထားျပီဆိုရင္ေတာ႔ စိတ္ေအးေအးသာထားပါ။ မဟုတ္ရင္ေတာ႔ အဲဒီႏုိင္ငံကို ေနာက္တစ္ခါသြားရင္ စကားစျမည္ေျပာရဖုိ႕ရိွတယ္လုိ႕ ႏွလံုးသြင္းထားပါ။ ကိုယ္႔အမွားမဟုတ္ေပမယ္႔ ကိုယ္႔ passport မွာ ပါမလာေတာ႔ ေျဖရွင္းရတာပါပဲ။

အသံုးမက်၊ညံ႕ဖ်င္းတဲ႔သူေတြမ်ားလာရင္ လူေတြ ဒုကၡမ်ားတာပါပဲ။

Binton မွာတုန္းက တံဆိပ္တံုးကို တစ္အုပ္ခ်င္းစီထုေပးလိုက္တာမဟုတ္ဘူး။ ေလးေယာက္ဆို ပတ္စ္ပို႕ ေလးခုေပးဆိုျပီး ဒံုးဒံုးဒံုးဒံုး လုပ္ရမွာကို ဒံုးဒံုးဒံုး လုပ္လိုက္ရာက တစ္ခုက်န္သြားတာထင္ပါရဲ႕။

အဲဒါပါပဲ။ အေရးမၾကီးဘူးလည္းမဟုတ္ဘူး။ အေရးၾကီးတယ္လည္းမဟုတ္ဘူး။ သိရင္ေကာင္းမယ္ထင္လို႕ေရးလုိက္ပါတယ္။ သတိျပဳမိဖုိ႕ရည္ရြယ္ပါတယ္။

ေတာ္ေသးျပီ။
Z

Peace B with U.

သတင္းအတိုအထြာ

သတင္းအတိုအထြာ

ဟိုတစ္ပတ္က အေမရိကန္ဒၚလာေစ်းနည္းနည္းလႈပ္သြားတာနဲ႕ စင္ကာပူေဒၚလာ ေစ်းတက္သြားပါတယ္။ အဲဒီအေျခအေနမ်ိဳးကို ျမန္မာျပည္မွာ မၾကာမၾကာျဖစ္တတ္တာကိုေတြ႕ရပါတယ္။ ဝန္ထမ္းေတြ လစာတိုးမယ္ဆိုရင္ ကုန္ေစ်းႏႈန္းတက္တယ္ဆိုတာမ်ိဳး၊ ပိုက္ဆံေတြသိမ္းေတာ႔မယ္ဆိုတဲ႔အခါ ေစ်းတက္လာတာမ်ိဳးေတြ ခဏခဏျဖစ္ေနတာေတာ႔ မေကာင္းပါဘူး။

ျမန္မာလူမ်ိဳးဟာ ယံုရမယ္႔ဟာကို မယံု၊ မယံုရမယ္႔ဟာကို ယံုတာကို ေဘာဂေဗဒအရေတြ႕ရပါတယ္။ ဒုတိယအၾကိမ္ေျမာက္ ကေမာၻဇဘဏ္ကိစၥမွာဆိုရင္ ဗဟိုဘဏ္က တီဗီကေန ကေမာၻဇဘဏ္ရဲ႕ ခုိင္မာေၾကာင္းကို ထုတ္ေျပာသည္႕တုိင္ေအာင္ ေငြထုတ္တာ ရပ္မသြားခဲ႔ပါဘူး။ ဗဟိုဘဏ္ရဲ႕ ၾသဇာကို ျပည္သူလူထုေတြ ပိုနားလည္ဖုိ႕လိုတယ္ဆုိတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဗဟိုဘဏ္ဆိုတာ တစ္ေထာင္တန္မွာပါတဲ႔ အေဆာက္အအံုဆိုတာထက္ပိုမသိတဲ႔ လူတန္းစားေတြကို ဗဟိုဘဏ္အေနနဲ႕ အသိပညာ မ်ားမ်ားေပးဖုိ႕လိုေနပါျပီ။ မဟုတ္ရင္ေတာ႔ ေငြေၾကးနဲ႕ပတ္သက္တဲ႔ သံသယကို ေျဖေဖ်ာက္ႏုိင္တဲ႔ အဖြဲ႕အစည္းမရိွသလိုျဖစ္ေနမွာပါ။

ဗဟုိဘဏ္နဲ႕ ပုဂၢလိကဘဏ္ေတြရဲ႕ၾကားမွာထားရိွအပ္တဲ႔ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြ၊ အပ္ႏွံထားရတဲ႔ ေငြစုစာခ်ဳပ္ေတြအေၾကာင္းကို နည္းနည္းပိုနားလည္ၾကဖုိ႕လိုပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင္႔ ႏုိင္ငံျခားေငြ exchange counter ဖြင္႔ဖုိ႕အတြက္ဆိုရင္ ဗဟိုဘဏ္မွာ USD ဘယ္ေလာက္အပ္ထားမွ ဘယ္ေလာက္ဖုိးအထိ လုပ္ႏုိင္တယ္ဆိုတာမ်ိဳးေတြကို ဗဟိုဘဏ္ကေန ထုတ္ျပန္ေၾကျငာေပးရပါမယ္။ ဗဟုိဘဏ္ဟာ ႏုိင္ငံရဲ႕ ေငြေၾကးျပႆနာေတြနဲ႕ပတ္သက္ရင္ ၾသဇာအၾကီးဆံုး အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္တာကို လူထုၾကားမွာ ပ်ံ႕ႏွံ႕ဖုိ႕ၾကိဳးစားရပါမယ္။

အခုအခ်ိန္မွာ ျမန္မာေငြကို ေငြလဲလွယ္တဲ႔ေနရာမွာ ႏႈန္းေသမဟုတ္ေတာ႔ဘဲ ႏႈန္းရွင္ထားတာကိုေတြ႕ရပါလိမ္႔မယ္။ ႏႈန္းေသဆိုတာကေတာ႔ တစ္ေဒၚလာ ၅ က်ပ္ဆိုတာမ်ိဳးကိုေျပာတာပါ။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ငယ္တည္းက ငါးက်ပ္ဟာ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ ေသခါနီးအထိ ၅ က်ပ္ပဲ။ ၅ က်ပ္နဲ႕လုိသေလာက္ဝယ္လို႕ေတာ႔မရဘူးေပါ႔ဗ်ာ။ အဲဒါေတာ႔ ရွင္းေနတာပဲ။ တန္ရာတန္ေၾကးမဟုတ္တဲ႔ဟာက လုိသေလာက္ ဝယ္လို႕ကိုမရဘူး။ အဲဒီသေဘာကို သမဝါယမ စနစ္မွာကတည္းက ေရာဘတ္အိုဝင္တုိ႕ကေျပာျပီးသား။ ႏႈန္းေသမွာ ေကာင္းတာကေတာ႔ ေမွာင္ခိုေစ်းကြက္သစ္ျဖစ္ေစတာပဲထင္တယ္။ လူေတြ အလုပ္မ်ားမ်ားရတာေပါ႔။ ဘားလမ္းနားမွာဆိုရင္ ႏိုင္ငံျခားေငြေၾကးေစ်းကြက္သစ္ျဖစ္လာတာပဲ။ FEC ဆိုတာကလည္း အဲဒီႏႈန္းေသရဲ႕ကၾကိဳးမႏုိင္တာကို ကူဆြဲေပးတဲ႔ ေနာက္ထပ္ ရုပ္ေသးဆရာတစ္မ်ိဳးျဖစ္မလားမသိဘူး။ ရယ္စရာျဖစ္သြားတာကေတာ႔ အေမရိကန္ေဒၚလာထက္ FEC က ေစ်းပိုၾကီးကုန္တာ။ စံပယ္ပန္းမရိွတုန္း အစားထိုးရတဲ႔ ဇြန္ပန္းကို လူၾကိဳက္ပိုမ်ားသြားတာနဲ႕ခပ္ဆင္ဆင္။ အဲဒီႏႈန္းေသကြန္ဆက္ကို ျမန္မာျပည္မွာ ေနရာအႏွံ႕သံုးတယ္။ ဓာတ္ဆီဆိုင္မွာလည္း ဒီသေဘာတရားပဲ။ ႏႈန္းေသမွာ တန္ရာတန္ေၾကးထက္နည္းရင္ အစိုးရမြဲဖုိ႕ျဖစ္လာတာပဲ။ ဓာတ္ဆီတစ္ဂါလံ ၁၀၀၀ ေက်ာ္ခ်ိန္မွာ အစိုးရအေနနဲ႕ တစ္ဂါလံတုိင္းမွာ ၈၀၀ ေလာက္အရွံဳးေပၚတာမ်ိဳးလည္းျဖစ္ဖူးတယ္။ အစိုးရဆိုတာမ်ိဳးက ဘုန္းၾကီးသတ္၊ေက်ာင္းသားသတ္ရင္သာ အေျပာခံရတာ၊ ဒီလို subsidise လုပ္တာမ်ိဳးကို ဘယ္သူမွ ေက်းဇူးတင္တာမဟုတ္ဘူး။ အဲဒီအရွံဳးကလည္း တျဖည္းျဖည္းနဲ႕ manage လုပ္ဖုိ႕ခက္လာတာမ်ိဳးျဖစ္လာတတ္တယ္။ ဒီကိစၥကို ျပန္ၾကားေရးဝံဂ်ီးျဖစ္ခဲ႔ဖူးတဲ႔ အပုေလးက သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတစ္ခုမွာ နည္းနည္းေလာက္ေျပာဖူးတယ္။ သို႕ေသာ္လည္း ထံုးစံအတုိ္င္း ဘယ္သူမွ ဂရုမစုိက္ၾကပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင္႔လည္း ေနာက္ပိုင္းမွာ ပုဂၢလိကဆီဆိုင္ေတြလိုသေလာက္ဝယ္၊က်သေလာက္ရွင္းေတြျဖစ္လာတာ။ အဲဒီသေဘာတရားကေတာ႔ float ဆန္သြားျပီ။ ေငြေၾကးမွေတာ႔ managed float rate ေခၚတယ္။ ႏႈန္းရွင္ေပါ႔။ အတက္အက်ေလးနဲ႕။ ခုသာခံသာျဖစ္ေအာင္ညိွၾကတာပဲ။ ႏႈန္းရွင္ေငြေၾကးမွာေတာ႔ တာဝန္အရိွဆံုးက ဗဟိုဘဏ္ပဲ။ ႏိုင္ငံတစ္ခု ေငြေၾကးျပႆနာျဖစ္ျပီး ျပိဳလဲဖုိ႕ဆိုတာ လြယ္လြယ္ေလးပဲ။ အင္ဒိုနီးရွားနဲ႕ ထုိင္းႏုိင္ငံေငြၾကးျပႆနာေၾကာင္႔ ေတာ္ေတာ္ေလး စုတ္ျပတ္သတ္သြားခဲ႔တာပဲ။ အင္ဒိုနီးရွားဆိုရင္ အခုလို ပြေယာင္းေယာင္းပိုက္ဆံနဲ႕ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္ျပန္ၾကိဳးစားခဲ႔ရတယ္။ သူတုိ႕ အဲဒီလိုျဖစ္သြားတဲ႔အခ်ိန္မွာ သူတုိ႕ႏိုင္ငံေတြမွာ ႏႈန္းရွင္ေငြေၾကးစနစ္ပဲ။ အခုေတာ႔ အင္ဒိုနီးရွားဟာ စီးပြားေရးနည္းနည္းေကာင္းလာေတာ႔ ေငြေဟာင္းကို ေငြသစ္နဲ႕လဲျပီး သုညေတြျပန္ျဖဳတ္မယ္႔ ေငြေၾကးသစ္စီမံကိန္းျပန္စေနပါျပီ။

ႏိုင္ငံတစ္ႏုိင္ငံမွာ ေငြေၾကးနဲ႕ပတ္သက္ျပီး ကြ်မ္းက်င္သူမ်ားမ်ားမရိွရင္ ဒုကၡေရာက္တတ္ပံုရပါတယ္။ အထူးသျဖင္႔ စေတာ႔ခ္ေစ်းကြက္ေတြျဖစ္ထြန္းလာတဲ႔အခ်ိန္ၾကရင္ ဒါဟာ ပိုသိသာလာႏုိင္ပါတယ္။ ေငြေၾကးအေၾကာင္း မ်ားမ်ားသိဖုိ႕လုိသလို ဘဏ္ေတြအေၾကာင္းလည္း ေကာင္းေကာင္းသိဖုိ႕လိုပါတယ္။ အခုေခတ္ျမန္မာျပည္ရဲ႕ လူရြယ္၊လူလတ္ေတြဟာ ဘဏ္ကို ေငြစုဖို႕ေလာက္ပဲ သတိထားမိၾကတာမ်ားပါတယ္။ ဘဏ္ေတြရဲ႕ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြကို ကိုယ္႔အလုပ္မဟုတ္ဘူးဆုိျပီး ယူဆၾကတဲ႔သူမ်ားတာေတြ႕ရပါတယ္။ အဲဒီလိုျဖစ္တာလည္းမဆန္းပါဘူး။ ေအတီအမ္ဆိုတာမ်ိဳးက ျမန္မာျပည္မွာ လြန္ခဲ႔တဲ႔ ေလးငါးႏွစ္အထိကို မရိွေသးပါဘူး။ New York မွာေတာ႔ ၁၉၃၉ ကတည္းက စတင္သံုးစြဲတယ္ဆိုပါတယ္။ သိ္ပ္ေတာ႔လည္း ေနာက္မက်လွပါဘူး။ ႏွစ္ေျခာက္ဆယ္ေက်ာ္ကေန ကပ္လုိက္ေနတုန္းပါပဲ။

Retail Banking ရဲ႕ အလုပ္ေတြကိုေတာင္ ျမန္မာျပည္ကဘဏ္ေတြက အခုမွ စံုေစ႔ဖုိ႕ၾကိဳးစားလာၾကတာေတြ႕ရပါတယ္။ ေငြစုတယ္။ ေငြေခ်းတယ္။ ခ်က္လက္မွတ္ေပးတယ္။ အေၾကြးဝယ္ကဒ္ထုတ္ေပးတယ္။ online payment ေတြကေတာ႔ ကပ္လ်က္ျဖစ္ထြန္းလာမယ္႔ကိစၥေတြထင္ပါတယ္။ သိပ္ေတာ႔မၾကာေလာက္ေတာ႔ဘူး။ ဘဏ္ေတြက လူေတြရဲ႕ပိုက္ဆံကို သိမ္းထားတယ္။ အတုိးေပးတယ္။ ေဇာတိကေတြထင္တယ္။ အဲဒီလိုေတြးၾကတာမ်ားပါတယ္။ တစ္ႏွစ္ကို ၈ ရာႏႈန္းအတိုးေပးတယ္ဆိုတာကို အလကားေပးၾကတယ္ထင္တာမ်ားပါတယ္။ တစ္ႏွစ္ကို ၁၂ % အျမတ္ရမယ္႔ အလုပ္တစ္ခုရိွရင္ တစ္ႏွစ္ကို ၈ ရာခိုင္နႈန္းနဲ႕ျပန္ေပးရင္ေတာင္ တစ္ႏွစ္ကို ၄ % ျမတ္ပါတယ္။ တစ္ႏွစ္ကို ၁၂ ရာခိုင္ႏႈန္းဆိုတာ တစ္လကို တစ္ ရာခိုင္ႏႈန္းပဲ အတုိးေပးရတာပါ။ အျပင္မွာ တစ္က်ပ္တုိးနဲ႕ တစ္လေလာက္ေခ်းၾကည္႕ရင္ကို ျမန္မာျပည္မွာ ေခ်းမယ္႔သူမရိွသေလာက္ပဲ။

ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ အတိုးႏႈန္းေတြကလည္း ဒီလိုပါပဲ။ တစ္ႏွစ္ကို ရာခိုင္ႏႈန္း ၂၀ ျမတ္မယ္႔ လုပ္ငန္းတစ္ခုမွာ ရွယ္ရာဝယ္ထားရင္ တစ္ႏွစ္ကို ၈ ရာခိုင္ႏႈန္း အတုိးေပးျပီးသကာလမွာ ၁၂ ရာခိုင္ႏႈန္းအျမတ္က်န္ပါေသးတယ္။ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈႏႈတ္လုိက္ရင္ ဒီထက္ေတာင္ သက္သာစရာရိွပါေသးတယ္။ ဘဏ္က ေငြပိုေနတဲ႔သူေတြဆီကေငြနဲ႕ ေငြလိုေနတဲ႔ လုပ္ငန္းေတြဆီျပန္သြားတာလည္းရိွတယ္။ ဒါက ဘဏ္ရဲ႕ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားစြာထဲက အလြယ္ဆံုးတစ္ခုကိုေျပာတာပါ။

အခ်ိန္ဆိုင္းအပ္ေငြအတြက္ေပးတဲ႔အတိုးက ေစ်းကြက္မွာျဖစ္ႏုိင္တဲ႔ေပါက္ေစ်းရဲ႕ ေသးငယ္တဲ႔ရာခိုင္ႏႈန္းတစ္ခုပါပဲ။ future value တြက္ၾကည္႕ရင္ အတုိးႏႈန္းေပၚမူတည္ျပီး အျမတ္ဟာ ဘယ္ေလာက္အထိကြာသြားႏုိင္လဲဆိုတာသိႏိုင္ပါတယ္။ ေငြေၾကးဟာ အခ်ိန္အားျဖင္႔ ေျပာင္းလဲပါတယ္။ ဒီေန႕တစ္က်ပ္တန္တဲ႔ပစၥည္းဟာ ေနာင္ႏွစ္တစ္ရာမွာ ၁ဘီလ်ံ တန္ခ်င္လည္းတန္ေနမွာပါပဲ။ ဒါကို သတိထားမိဖုိ႕လိုပါတယ္။ ဟာသတစ္ပုဒ္ထဲကလို လြန္ခဲ႔တဲ႔ ၁၀ ႏွစ္က ဒီအိမ္က ၁၀ သိန္း၊ အဲဒီတုန္းကလည္းမဝယ္ႏုိင္ဘူး။ အခုဒီအိမ္က သိန္း ၃၀၀၊ အခုလည္းမဝယ္ႏုိင္ဘူး။ အတူတူပဲတဲ႔။ ၁၀ ႏွစ္အတြင္း ၁၀ သိန္းကေန သိန္း ၃၀၀ ျဖစ္သြားတာဟာ မ်က္လွည္႕မဟုတ္ဘူး။ ေငြေၾကးရဲ႕ future value ဟာ အခ်ိန္ေပၚမူတည္ျပီးေျပာင္းတဲ႔သေဘာပဲ။ finance မွာေတာ႔ တစ္ႏွစ္အတုိးႏႈန္းဟာ ၄၁ ရာႏႈန္းေလာက္ေျပာင္းလဲသြားရင္ ၁၀ သိန္းတန္အိမ္ဟာ သိန္း ၃၁၀ ျဖစ္ကုန္တာပဲ။ ၁၀ သိန္းတန္အိမ္မဝယ္ႏုိင္ခင္က ကိုယ္႔မွာ ၉ သိန္းရိွခဲ႔ရင္ အတိုးႏႈန္း ၄၁ ရာခိုင္ႏႈန္းရႏုိင္တဲ႔ ေျမ၊အိမ္၊အစရိွတဲ႔ျမဳပ္ႏွံမႈတစ္ခုခုလုပ္လုိက္ရင္ ကိုယ္႔လက္ထဲမွာ သိန္း ၃၁၀ မရိွရင္ေတာင္၂၇၉ သိန္းေလာက္ရိွမယ္။ ဘဏ္မွာသြားအပ္ထားရင္ေတာ႔ ႏွစ္တုိး ၁၂ က်ပ္ေပးတဲ႔ဘဏ္မွာအပ္ထားရင္ အရင္း ၉ သိန္းကေန ဆယ္ႏွစ္ၾကာေသာ္ ၂၇ သိန္းတိတိ လက္ဝယ္ရိွေနျပီ။ အဲဒီေတာ႔ ၂၇၉ သိန္း ရႏိုင္တဲ႔အခြင္႔အလမ္းကို ျငင္းပယ္ျပီး ေသခ်ာတဲ႔ဘဏ္မွာအပ္လုိက္တာ ၁၀ ႏွစ္မွာ သိန္း ၂၀၀ ေက်ာ္နာသြားတာပါပဲ။ အဲဒါကို နားမလည္ရင္ ဘဏ္ေတြကိုေတာင္ တံုးတယ္ထင္ၾကမယ္ထင္တယ္။

ဘဏ္ရဲ႕ လုပ္ငန္းေတြကို retail banking ပဲၾကည္႕ရင္ တစ္ျခမ္းပဲျမင္ႏုိင္မယ္။ commercial banking လည္းလုပ္ၾကတာရိွတယ္။ စင္ကာပူမွာ retail banking မလုပ္ဘဲ commercial banking သီးသန္႕လုပ္တဲ႔ဘဏ္ေတြအမ်ားၾကီးရိွတယ္။ လူတစ္ေယာက္ခ်င္းဆီကို ဘဏ္အေကာင္႔မလုပ္ေပးတာနဲ႕ မြဲစတမ္းဆုိရင္ အဲဒီဘဏ္ေတြမြဲသြားဖုိ႕ေကာင္းျပီထင္ပါရဲ႕။ သို႕ေသာ္လည္း ပလတ္စတစ္ မေဗဒါက ဘဲအုပ္ ၁၀၀ ကိုလည္း မမႈသလို၊ ဒီဘဏ္ေတြေအာင္ျမင္ေနတာပါပဲ။

Business Loan ေခ်းျပီး အလုပ္လုပ္ၾကတယ္ဆိုတာကို ၾကားဖူးၾကမယ္ထင္ပါတယ္။ အလုပ္အတြက္ လိုတဲ႔ေငြမမီရင္ ဘဏ္မွာ အိမ္ေတြ၊ေျမေတြ၊ျခံေတြ၊ ပိုင္ဆိုင္မႈေတြျပျပီး ေငြေခ်းျပီး အလုပ္လုပ္တာမ်ိဳးပါ။ ကိုယ္႔စီမံကိန္းက အလုပ္ျဖစ္ေလာက္တယ္လို႕ ဘဏ္ကယံုရင္ ေငြေခ်းတာပါပဲ။ ဘဏ္တိုးဆိုတာ တျခားမွာေခ်းတာထက္ေတာ႔ သက္သာေလ႔ရိွတာပါပဲ။ အဲဒီလိုေခ်းတဲ႔လုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာ personal loan လို ေဒၚလာတစ္ေသာင္း၊ႏွစ္ေသာင္းေခ်းၾကတာမဟုတ္ပါဘူး။ ေဒၚလာ သန္းရာခ်ီေခ်းၾကတာပါ။ အဲဒီအတြက္ ဘဏ္ကယူတဲ႔အတိုးႏႈန္းက ေငြစုတဲ႔သူေတြကို ျပန္ေပးတာရဲ႕ အနည္းဆံုး ၂ ဆေလာက္ေပါ႔။

ေနာက္ထပ္ၾကီးမားတဲ႔ေငြေၾကးျပႆနာကေတာ႔ ေငြေၾကးခဝါခ်မႈေတြပါပဲ။ ဘဏ္ေတြရဲ႕ သေဘာသဘာဝက အဲဒါကို ကာကြယ္ဖုိ႕လည္းပါပါတယ္။ သို႕ေသာ္လည္း အပ္သမွ်လက္ခံတဲ႔ဘဏ္ေတြေပၚလာေတာ႔ မရိုးမသား၊လူလည္က်၊ေမွာင္ခိုလုပ္၊ ဝင္ေငြခြန္လိမ္ထားတဲ႔ ေငြေတြဟာ ဘဏ္ထဲကုိေရာက္ျပီးသြားရင္ အဲဒီေငြရဲ႕ေနာက္ေၾကာင္းဟာ အေတာ္ေလးေအးသြားတတ္ပါတယ္။ ဘဏ္ေတြမွာ အဲဒီျပႆနာကို လွည္႕ျပီးေျဖရွင္းၾကတာမ်ားပါတယ္။ အာရွမွာေတာ႔ ပိုက္ဆံထားရခက္ေနတဲ႔သူေတြအတြက္ စင္ကာပူဘဏ္ေတြက ေစတနာဗလပြနဲ႕ အပ္ႏွံခံပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ႏုိင္ငံက အခ်စ္ေတာ္ၾကီးမ်ားရဲ႕ ထုတ္ေဖာ္ေၾကျငာျခင္းမျပဳတဲ႔ ဘဏ္ေငြစာရင္းေတြကိုလည္း ေကာ္မတီဖြဲ႕ျပီး စစ္ၾကည္႕ရင္ အစိုးရခ်င္းခ်စ္ၾကည္ေရးအျဖစ္လက္ခံေပးထားတဲ႔ အေကာင္႔ေတြကို ျမင္ေကာင္းျမင္ရႏိုင္တယ္။ ျဖစ္တန္စြမ္းကိုေျပာတာပါ။ ကံေသကံမေတာ႔ မေျပာအပ္ဘူး။

ဘဏ္လုပ္ငန္းနဲ႕ေငြေၾကးအေၾကာင္းကို overview ေလာက္ေရးထားတဲ႔စာအုပ္တစ္အုပ္ေလာက္ကို ျမန္မာျပည္က ေဘာဂေဗဒ ဆရာသမားေတြအေနနဲ႕ ျမန္ျမန္ေလးထုတ္ေဝဖုိ႕ေကာင္းေနျပီလုိ႕ ကြ်န္ေတာ္ထင္တယ္။ ႏုိင္ငံေရးေတြ၊ေဟာင္ဖြာေရးစာအုပ္ေတြထုတ္ေဝျပီးသကာလမွာ စီးပြားေရးအေၾကာင္း၊ေငြေၾကးအေၾကာင္းစာအုပ္ေလးေတြ အလုပ္ျဖစ္ဖုိ႕ အခ်ိန္ေကာင္းပဲ။ မဟုတ္ရင္ ေတာင္တစ္လံုးကို ဘာေၾကာင္႔ကာကြယ္မွန္းမသိ၊ သစ္ပင္ေတြက ျပန္စိုက္လုိ႕ရတယ္လို႕ေျပာတာကို ပါးစပ္အေဟာင္းသားေလးနဲ႕ၾကည္႔လိုၾကည္႕ျဖစ္ေနရသလို၊ စီးပြားေရးအတက္အက်ကိုလည္း မိုးနတ္မင္းေၾကာင္႔လို႕ဆက္ထင္ေနဦးမယ္။

ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အနာဂတ္ ဘဏ္ေတြဟာ အနာဂတ္ျပင္ဆင္မႈေတြအတြက္ပါ အလုပ္လုပ္ေပးလိမ္႔မယ္ထင္တယ္။ ပင္စင္စုေငြမ်ိဳး၊ လစဥ္ျမဳပ္ႏွံမႈ စီမံကိန္းမ်ိဳး၊ အရစ္က်ေငြေခ်းတာမ်ိဳးေတြျဖစ္လာလိမ္႔မယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ က်န္းမာေရးအာမခံစနစ္ေတြနဲ႕ ဘဏ္ေတြနဲ႕ေပါင္းျပီး လူေတြဘဝအဆင္႔အတန္းျမင္႔ဖုိ႕ကူညီလာႏုိင္မယ္ထင္တယ္။ ဘဏ္ကေနတစ္ဆင္႔ ပိုက္ဆံေပးေခ်ႏိုင္တဲ႔အတြက္ ကားဝယ္ဖုိ႕ ဂံုနီအိတ္နဲ႕ပိုက္ဆံသယ္ရတာတုိ႕၊ အိမ္ဝယ္ဖုိ႕ ဆာလာအိတ္နဲ႕သယ္ရတာတုိ႕ ကင္းေဝးသြားႏုိင္တယ္။ ေရႊေတြဝယ္ထားျပီး ခိုးခံရတာတုိ႕ဘာတုိ႕မျဖစ္ေအာင္ certificate နဲ႕ပဲဝယ္သိမ္းလုိ႕ရတာေတြျဖစ္လာမယ္။ ေလာေလာဆယ္ လုပ္လုိ႕ရတဲ႔အပိုင္းကို စလာၾကတာကိုေတြ႕ရတယ္။ အေျခခံကိစၥေတြျဖစ္တဲ႔ ႏိုင္ငံတကာက လက္ခံတဲ႔ Visa, Master, Amex, Diner's Club, JCB စတာေတြနဲ႕ သံုးႏုိင္ဖုိ႕ကိစၥေတြကအစ၊ Malls ေတြမွာ Nets နဲ႕ေပးဖုိ႕ေတြလည္း လုပ္ေနၾကတာပဲ။ Nets ကိုေတာင္ နတ္ပိုက္ဆံလို႕ ထူးထူးျခားျခား ဘာသာျပန္ျပီးသြားျပီလုိ႕သိလုိက္ရပါတယ္။ မၾကာမီ လာမည္ေတြ အမ်ားၾကီးက်န္ေသးတယ္။  ေစာင္႔ၾကည္႕ၾကတာေပါ႔ဗ်ာ။            ။


Regards,
Z

အၾကမ္းဖ်င္းနဲ႕ နည္းနည္းမွန္၊ နည္းနည္းမွား၊ နည္းနည္းစီ။ မူလတန္းဖတ္စာဆန္ဆန္မ်ား။

Peace B with U.