သီခ်င္းတစ္ပုဒ္ရဲ႕ နယ္နိမိတ္ကိုေက်ာ္လြန္ျခင္း ....
အံ႕ဖြယ္ မဂၤလာ (Amazing Grace) ဆိုတဲ႔ သီခ်င္းကိုဒီေန႔ဆိုျဖစ္ပါတယ္ ....။
တကယ္စိတ္ပါလက္ပါသီဆိုခဲ႔တာပါ ...။
စိတ္နဲ႔ဆိုခဲ႔လို႕ အသံမပါလာခဲ႔ေပမယ္႔ .....
စိတ္နဲ႔ၾကားခဲ႔တာေတြကို ျပန္ေ၀ငွလိုက္ပါတယ္ ...။
"Amazing grace! how sweet the sound,
That saved a wretch like me!"
အံ႔ဖြယ္မဂၤလာတစ္ပါး
ခ်ိဳျမတဲ႔ေတးသြား
..ငါ႔လို ၀မ္းနည္းျခင္းစားသံုးေကာင္ကို
ကယ္မခဲ႔တယ္ ...။
၁၇၆၀ နဲ႔ ၁၇၇၀ ၾကားမွာ ဒီ(ခရစ္ယာန္)ဓမၼသီခ်င္းကို ဂြ်န္နယူတန္ ဆိုတဲ႔ အဂၤလိပ္ ဘုန္းၾကီးတစ္ပါးကေရးခဲ႔ပါတယ္ ...(ပရိုတက္စတင္႔လို႕ထင္ပါတယ္ ...။)။ ဒီသီခ်င္းဟာ ထာ၀ရဘုရားရဲ႕ ခြင္႔လႊတ္ႏိုင္စြမ္း နဲ႔ သူ႕ရဲ႕ အျပစ္ေတြမ်ားခဲ႔တဲ႔ အတိတ္ ရဲ႕ တစ္စိတ္တေဒသ ကို ေဖာ္ညႊန္းပါတယ္ ...။
သူ႕ဘ၀ရဲ႕ အေစာပိုင္းႏွစ္သံုးဆယ္မွာ .. နယူတန္ဟာ ... လံုး၀ မေပ်ာ္ရႊင္ခဲ႔တဲ႔ ..စိတ္အျမဲပ်က္ေနတဲ႔ သာမန္လူတစ္ေယာက္ ... တစ္နည္းအားျဖင္႔ သီခ်င္းထဲမွာ သူသံုးလိုက္တဲ႔ ..."၀မ္းနည္းျခင္းစားသံုးေကာင္"။
ကေလးဘ၀မွာ သူက ရန္လိုတဲ႔ ... ျပႆနာေကာင္ေလး...။ လူငယ္ဘ၀မွာ ... ခက္ထန္ရိုင္းစိုင္း၊ အရက္ အလြန္အကြ်ံေသာက္ျပီး ... အၾကမ္းဖက္ ေဒါသအမ်က္ျပတတ္တဲ႔ အမူအက်င္႔ေတြနဲ႔ ၾကီးျပင္းလာခဲ႔တယ္ ..။
အသက္ ႏွစ္ဆယ္ေလာက္မွာ ... ကြ်န္ကုန္သြယ္တဲ႔လုပ္ငန္းမွာပါ၀င္ခဲ႔ျပီး .. အာဖရိက မွာ အေျခခ်ခဲ႔တယ္ ...။ ကြ်န္ေတြကို လိုက္လံဖမ္းဆီးျပီး .. ေငြ၀ယ္ကြ်န္ထုတ္လုပ္မႈကို ခန္႔ခြဲအုပ္ခ်ဳပ္သူလုပ္ခဲ႔တယ္ ...။ (ကံဆိုးတဲ႔ ကြ်န္ေတြဟာ အေရာင္းခံၾကတယ္ ..။ )ေနာက္ပိုင္းမွာ နယူတန္ဟာ ... ကြ်န္ေလွၾကီးရဲ႕ကပၸတိန္ျဖစ္လာခဲ႔တယ္ ...။ သူတို႕ေလွၾကီးဟာ ... ဂရိတ္ျဗိတိန္ကေန အာဖရိကကိုသြားျပီး ... ကြ်န္ကုန္ေတြျဖည္႔ျပီး ... အေမရိကားမွာသြားေရာင္းတယ္ ...။(စကားခ်ပ္ .. ကိုေအာင္သာငယ္တို႕ က မွာထားလို႕မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ထည္႔ေရးေပးပါတဲ႔ ...။)
သံုးႏွစ္ေလာက္ၾကာေတာ႔ ... ဘုရားက နယူတန္ကို acknowledgement letter ပို႕တယ္ ...။ သူတို႕ရဲ႕ ကြ်န္ေလွၾကီးဟာ အဂၤလန္ကို အသြား နယူးေဖာင္လန္(Newfoundland)အလြန္နား၊ အတၱလႏၲိတ္ ပင္လယ္မွာ မုန္တိုင္းအၾကီးအက်ယ္မိတယ္ ...။ သူတို႔ဟာ ေလျပင္းဒဏ္ကို ၾကံ႕ၾကံ႕ခံတြြန္းလွန္ရင္း ဘုရားတမိတယ္ ..။ (အိုအဘဘုရား ... တပည္႔ေတာ္တို႕ကို သနားပါတဲ႔ ...)။ငယ္ကတည္းက တခါမွ ..ဘုရားကို မတခဲ႔တဲ႔ နယူတန္ကေၾကာက္ေၾကာက္နဲ႔ေလွ်ာက္ေအာ္ခဲ႔တာ .. ဒါပထမဆံုးအၾကိမ္ပဲတဲ႔ ...။
ဘုရားတန္ခိုးျပသလို အံ႕ၾသဖြယ္(Miraculouslyကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ျပန္သည္ ...။) မုန္တိုင္းကစဲသြားခဲ႔တယ္ ....။ သေဘၤာက အိုင္ယာလန္ကို ေဘးကင္းရန္ကင္းေရာက္သြားခဲ႔တယ္ ...။ ဒီအျဖစ္အပ်က္ကို နယူတန္ကေနာက္ပိုင္းမွာ .. သူတို႕ဆုေတာင္းျပည္႔ခဲ႔တဲ႔ျဖစ္ရပ္တခုလို႕ ျပန္လည္ေရးသားခဲ႔တယ္...။ ဒါေပမယ္႔ ေခြးျမီးေကာက္ နယူတန္ေလးဟာ ... ကြ်န္ေတြကိုေတာ႔ ဆက္ေရာင္းေနျမဲပဲ ....။
"I once was lost, but now am found,
Was blind, but now I see.
တခ်ိန္က ငါလမ္းေပ်ာက္ခဲ႔တယ္ ...
အခု ... ငါလမ္းျပန္ေတြ႕ျပီ...
ကန္းခဲ႔တာေတြ ..
အခုလင္းျပီ ....။
သူဟာ ကြ်န္ကုန္ကူးမႈကို ၁၇၅၄ မွာစြန္႔လႊတ္ခဲ႔ပါတယ္ ...။ သူမွားယြင္းတယ္လို႕ နားလည္စျပဳလာပါျပီ လိုိ႕ထင္ရင္မွားသြားပါလိမ္႔မယ္ ... သူေနမေကာင္းတာရယ္ .. မိန္းမနဲ႔ သမီးရိွတဲ႔ အဂၤလန္ကို ခြဲေနရတာကို မႏွစ္သက္လို႕အနားယူခဲ႔တာပါ ...။ သူဟာ အေကာက္ခြန္ရံုးမွာ လုပ္ကိုင္ခဲ႔ျပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ .. ဘုန္းၾကီး၀တ္ဖို႕ ဆံုးျဖတ္ခဲ႔ပါတယ္ ...။ ရဟန္းစာေပေလ႔လာျပီး အသက္ ၃၉ ႏွစ္အရြယ္မွာ ရဟန္းသိကၡာခံယူခဲ႔ပါတယ္ ...။ Olney (ေအာ္လ္နီ ... (အသံထြက္မွားလွ်င္ အသံထြက္ျပေသာ အေမရိကန္စစ္စစ္ဆိုသူကိုသာ အျပစ္တင္ၾကပါရန္ :P).....။ ျမိဳ႕က ဘုရားေက်ာင္းေလးတစ္ခုမွာေက်ာင္းထိုင္ပါတယ္ ..။
အဲဒီမွာ .. သူဟာ စိတ္ေ၀ဒနာရိွေနတဲ႔ ကဗ်ာဆရာ (a mentally ill poet ) William Cowper နဲ႕အတူ သီခ်င္းေတြေျမာက္မ်ားစြာ ဖြဲ႔ျပီး ဘုရားသခင္ရဲ႕ ေမတၱာကို ညႊန္းဆိုျပသၾကပါတယ္ ...။ ေနာက္ဆံုးမွာ .. ေအာလ္နီ ဓမၼေတးေပါင္းခ်ဳပ္ဆိုျပီး သီခ်င္းရာနဲ႔ခ်ီ သီကံုးႏိုင္ခဲ႔ပါတယ္ ...။ Amazing Grace ဟာ အဲဒီ ေအာလ္နီ ဓမၼေတးေတြထဲက တစ္ပုဒ္ပါ ...။
ဘုန္းၾကီးသာျဖစ္လာတယ္ .. နယူတန္ေလးဟာ ကြ်န္ကုန္ကူးတာကို ရွက္ဖြယ္ အကုသိုလ္ အလုပ္လို႕သိဖို႕ၾကေတာ႔ ေတာ္ေတာ္ေလးၾကာခဲ႔တယ္ ... သူ႕ဘ၀ရဲ႕ေႏွာင္းပိုင္းမွာ .. သူ႕မိန္းမဆံုးျပီး သမီးလည္း အသည္းအသန္ျဖစ္ကာမွ ... ဒါဟာ သူလုပ္ခဲ႔တဲ႔ အတိတ္လုပ္ရပ္ အတြက္ ျပန္လည္ေပးဆပ္ရတာပဲလို႕ သိျမင္လာခဲ႔တယ္ ...။
ေနာက္ဆံုးမွာ သူဟာ ကြ်န္ကုန္သြယ္မႈဟာ .. က်င္႔၀တ္နဲ႔မေလ်ာ္တဲ႔ ဥပေဒမဲ႔မႈသက္သက္လို႕ လက္ခံစြဲမွတ္ခဲ႔ျပီး .. အဂၤလန္မွာ ကြ်န္စနစ္ပေပ်ာက္ေရး ... (abolition) အတြက္ အခ်ိန္ေပးျပီး တိုက္ပြဲ၀င္ ျငင္းခုန္ခဲ႔တယ္ ..။ လန္ဒန္မွာရိွတဲ႔ လူအမ်ားစုကို သူ႕ အယူအဆကို လက္ခံေအာင္ သိမ္းသြင္းစည္းရံုးႏိုင္ခဲ႔တယ္ ..။
နယူတန္ဟာ အသက္ ၈၂ ႏွစ္အရြယ္မွာ ကြယ္လြန္ခဲ႔ပါတယ္ ...။ သူေသျပီး ေနာက္ထပ္ ၁၂ အၾကာမွာ သူ႕ႏိုင္ငံမွာ ကြ်န္စနစ္ဖ်က္သိမ္းတဲ႔ ဥပေဒထုတ္ျပန္ႏိုင္ခဲ႔ပါတယ္ ...။ သူဟာ ကြ်န္ကုန္သြယ္မႈနဲ႔ဆိုင္တဲ႔ သတင္းအခ်က္အလက္ အေျမာက္အမ်ားကိုစုစည္းတင္ျပခဲ႔ပါတယ္ ..။ သူေရးသားတဲ႔ အာဖရိက ကြ်န္ကုန္သြယ္မႈ အျမင္("Thoughts Upon the African Slave Trade" )ဆိုတဲ႔ လက္ကမ္းစာေစာင္နဲ႔ အတူ တျခားေသာ အတၱဳပၸတၱိေတြ .၊ဂ်ာနယ္ေတြ ၊ အေထာက္အထားအမွတ္အသားေတြ ..၊အဲဒီ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္ေတြဟာအခုေခတ္ သမိုင္းေလ႔လာသူေတြအတြက္ တန္ဖိုးရိွတဲ႔ အေထာက္အထားရင္းျမစ္ေတြ ျဖစ္လာခဲ႔ပါတယ္ ...။
"Yes, when this flesh and heart shall fail,
And mortal life shall cease,
I shall possess, within the vail,
A life of joy and peace."
ဒီ Amazing Grace သီခ်င္းရဲ႕ သံစဥ္ကို ... ပရိုတက္စတင္႔ ဓမၼသီခ်င္း ႏိုင္ငံေတာ္ေဟာင္း (old country) ရဲ႕ အလိုက္ကို ယူထားတာလို႕ဆိုပါတယ္ ...။
ဒီဓမၼသီခ်င္းကို ၂၀ ရာစု အေစာပုိင္းေတြမွာ .. ဘုရားေက်ာင္းေတြမွာ သီဆိုရံုသာမက ... အေမရိကန္ေက်းလက္ေဒသေတြနဲ႔ .. အက်ဥ္းေထာင္ေတြမွာပါမက်န္သီဆိုၾကပါတယ္ ...။
၁၉၆၀ မွာ folk ဂီတ ေခတ္စားလာေတာ႔ "Amazing Grace" ဟာ ...folk ဂီတ အမ်ိဳးအစားထဲကုိ ၀င္ေရာက္လာခဲ႔ပါတယ္ ..။ Judy Collins ဆိုတဲ႔ အဆိုေတာ္ဟာ ဒီ သီခ်င္းကိုဆိုခဲ႔ျပီး .. သူ႕အေခြဟာ ေရာင္းအေကာင္းဆံုး သီခ်င္းေခြ ျဖစ္ခဲ႔ပါတယ္ ...။ သန္းနဲ႔ခ်ီတဲ႔လူေတြဟာ ဒီသီခ်င္းကိုၾကားရေတာ႔ .. ၾကားၾကားခ်င္းႏွစ္သက္ၾက၊ ေလ႔လာၾက၊ သီဆိုၾကပါတယ္ ..။ သီခ်င္းစာသားေတြက ရိုးသားျပီး ရွင္းလင္းလြယ္ကူပါတယ္ ...။ အလြယ္တကူ ခြဲျခားသိျမင္ႏိုင္ပါတယ္ ...။ သီခ်င္းေလးရဲ႕ ပထမ အစပိုင္းေလးၾကားလိုက္တာနဲ႔ လူေတြဟာ ... သီခ်င္းကိုတန္းသိေနေတာ႔တာပါပဲ ...။
ျမိဳ႕ျပ အခြင္႔အေရး လႈပ္ရွားမႈ အရိွန္အဟုန္ေကာင္းလာတဲ႔ အခ်ိန္မွာ .. ဒီသီခ်င္းဟာ လႈပ္ရွားမႈရဲ႕ အေရးပါတဲ႔ အစိတ္အပိုင္းတခုျဖစ္ခဲ႔ပါတယ္ ..။ ႏိုင္ငံနဲ႔ အ၀ွမ္းမွာျပဳလုပ္တဲ႔ .. အခမ္းအနားေတြ .. စုေ၀းပြဲေတြမွာ ဒီသီခ်င္းကိုဆိုခဲ႔ၾကပါတယ္ ...။
အဂၤလန္ႏိုင္ငံ၊ လန္ဒန္ျမိဳ႕ ၊ ၁၉၉၀ မွာ (၁၂ နာရီ) ေရာ႕ခ္ေဖ်ာ္ေျဖပြဲတခုက်ဥ္းပခဲ႔ပါတယ္ ...။ နယ္လ္ဆန္ မန္ဒဲလား(Nelson Mandela) ကို ဂုဏ္ျပဳတဲ႔ပြဲပါ ...။ ရာနဲ႔ခ်ီတဲ႔ နာမည္ေက်ာ္ေတြေဖ်ာ္ေျဖခဲ႔ၾကပါတယ္ ..။
အဲဒီမွာ .. ေအာ္ပရာ အဆိုေတာ္ Jessye Norman က "Amazing Grace" ကိုသီဆိုခဲ႔ပါတယ္ ..။ ဂီတပြဲလာေရာက္သူေတြက တခဲနက္အားေပးခဲ႔ၾကတယ္ ..။
1989 မွာ .. လူထုအသံလႊင္႔စနစ္ စတင္တဲ႔ အခါမွာေတာ႔ ... "Amazing Grace" သီခ်င္းရဲ႕ ဗားရွင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး နဲ႔ သီဆိုသူေတြ ၂ နာရီၾကာ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းျခင္းအစီအစဥ္တစ္ခုထုတ္လႊင္႔ခဲ႔ပါတယ္ ..။
"It gets to the heart of man."
"It allows you to reach down into yourself."
"It is a song of reconciliation...and of hope."
"It helps you to see a better day."
"It makes a difference in your life."
"While you are singing it, you are free!"
"It's more than a song."
"It is the pearl of spiritual songs."
အဲသလိုေျပာခဲ႔ၾကပါတယ္ ...။(ရွင္းေရာေနာ္...။)
ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္အတြင္း သီးခ်င္းဟာ အမ်ားၾကီးေျပာင္းလဲခဲ႔ပါျပီ ...။ အခ်ိန္နဲ႔ အမွ် သံစဥ္ေရာ စာသားပါ တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာပါတယ္ ...။ ကမာၻေပၚမွာရိွတဲ႔လူမ်ိဳးအသီးသီးရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္နဲ႔အညီေျပာင္းလဲလာပါတယ္ ...။ ဒီလိုျပဳျပင္ေျပာင္းလဲတာကိုကလည္း သီခ်င္းကိုပိုျပီး အသက္၀င္ေစပါတယ္ ...။ အခုေတာ႔ ဒီသီခ်င္းဟာ အလြန္႔အလြန္ကို လူသိမ်ားတဲ႔ သီခ်င္းတပုဒ္ျဖစ္ေနပါျပီ ...။ (Elvis Presley ဆိုသြားလို႕ျဖစ္မယ္ )
၁၉၉၆ မွာ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့တဲ႔ ... ဂီတပညာအမ်ိဳးသား ကြန္ဖရင္႔မွာ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံသားတိုင္း ႏိုင္ငံ႕ယဥ္ေက်းမႈကိုထိန္းသိမ္းတတ္ဖို႕ သီဆိုသင္႔တဲ႔ သီခ်င္းစာရင္းကို စုစည္းတဲ႔ အခါ Amazing Grace သီခ်င္းကိုပါထည္႕သြင္းခဲ႔ပါတယ္ ...။
ကမာၻေပၚမွာရိွတဲ႔ ဓမၼသီခ်င္းေတြထဲမွာ ... Amazing Grace အသိအမွတ္အျပဳခံရဆံုး၊ မွတ္တမ္းအတင္ခံရဆံုးသီခ်င္းတပုဒ္အျဖစ္ ... ဆက္လက္တည္ရိွေနဆဲပါပဲ ...။
Ref:
Amazing Grace--More Than A Hymn
by Stan Griffin
Graphics by Heather Peck
Foot Notes:
...သီခ်င္းကို အစျပန္ေဖာ္ေပးလို႕ အမေတာ္အား အထူးေက်းဇူးတင္ရိွပါေၾကာင္း...။
Peace B with U.
