၀ီကီပီဒီယားသို႕ လမ္းေလွ်ာက္ထြက္ျခင္း

၀ီကီပီဒီယားသို႕ လမ္းေလွ်ာက္ထြက္ျခင္း

Crocodile Dilemma

The premise states that a crocodile who has stolen a child promises the father that his son will be returned if and only if he can correctly predict what the crocodile will do.

မိေခ်ာင္း အၾကပ္အတည္း။

Dilemma (ဒလင္းမာလို႕အသံထြက္တယ္၊ ဂ်ာမန္လုိဆိုရင္ေတာ႔ ဒီလင္းမာ ဆိုလားပဲ၊ )ကို အၾကပ္အတည္းလုိ႕ပဲျပန္လုိက္ရတာစိတ္မေကာင္းျဖစ္မိတယ္။ အမွန္ေတာ႔ ဒီစကားလံုးက ဒီထပ္မက ေလးနက္ပါေသးတယ္။ မိေခ်ာင္းအၾကပ္အတည္းဆိုတာ Logic မွာေျဖမရတဲ႔ပုစၧာတစ္ခုပါ။ (comment သာဖြင္႔ထားရင္ ေျဖျပဖုိ႕ၾကိဳးစားတဲ႔ ပညာယိွၾကီးေတြေတာင္ေတြ႕ရဦးမွာ။)

မိေခ်ာင္းအၾကပ္အတည္းက ဒီလိုပါ။ မိေခ်ာင္းက ကေလးကို ဖမ္းသြားျပီး ကေလးအေဖကိုေမးတယ္။

တကယ္လို႕ သူ(မိေခ်ာင္း)က (ကေလးကို) ဘာလုပ္မလဲဆိုတာကို မွန္ေအာင္ခန္႕မွန္းႏိုင္ရင္ ကေလးကို ျပန္လႊတ္ေပးမယ္တဲ႔။

အဲဒါကိုၾကည္႕ရင္ ဖီလိုေဆာ္ဖာဆိုသူေတြက မိေခ်ာင္းကေနျဖစ္လာတာလို႕ယူဆစရာရိွတယ္ေနာ္။ .. ဒါေပမယ္႔ အဲဒီလိုဆန္ဆန္ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေပးႏိုင္တာမ်ိဳးကလည္း နည္းတဲ႔ ပညာရိွမဟုတ္ေပဘူးလား။ ကြ်န္ေတာ္တို႕ကေတာ႔ အဲဒါကို မိေခ်ာင္းအၾကပ္အတည္းလုိ႕မေျပာေတာ႔ဘူး။ ဖြတ္အၾကပ္အတည္းလုိ႕ေျပာင္းသံုးေနၾကပါျပီ။

ေဘာလံုးပြဲကို ကြ်န္ေတာ္တို႕အိမ္ကြင္းမွာ ကြ်န္ေတာ္တို႕ဘက္လုိက္တဲ႔ ဒိုင္လူၾကီးနဲ႕စင္ျမင္႔ထက္မွာရိွတဲ႔

ေျပာင္းဖူးရိုးကိုယ္စီကိုယ္ထားတဲ႔ ကြ်န္ေတာ္တို႕ပရိတ္သတ္အျပည္႕နဲ႕၊ ျပိဳင္ဘက္အသင္းကို လူစားလဲခြင္႔နဲ႕ေရေသာက္ခြင္႔မျပဳတာကလြဲရင္ ကြ်န္ေတာ္တို႕မတရားဘာမွမလုပ္ပါဘူး။ ....အဲဒီလိုအေနအထားမ်ိဳးေလ။

အေၾကြးနဲ႕ပိုက္ဆံဘယ္ဟာရိွရင္ေကာင္းမလဲ။

မေန႕ကစဥ္းစားမိတယ္။ ပိုက္ဆံနဲ႕ အေၾကြး ..တစ္ခုခုမွမရိွရင္ အဲဒီလူဟာ တစ္ခုခုမွားေနျပီ လို႕။ ဘာရိွရင္ေကာင္းမလဲဆုိတာ ပညာရိွမ်ားနဲ႕ေဆြးေႏြးတယ္။ အေၾကြးရိွတာပိုေကာင္းတယ္လုိ႕အေျဖထြက္သြားတယ္။ အဆိုျပဳခ်က္ေတြက အစံုပဲ။

အေၾကြးမ်ားမ်ားရိွရင္

• ေသရင္ ကိုယ္႔ကို မေမ႔ေတာ႔ဘူးတဲ႔။
• ပိုက္ဆံေခ်းသလို အေၾကြးလာမေခ်းႏိုင္ေတာ႔ဘူး။
• သူငယ္ခ်င္းေကာင္းေတြေလာက္ပဲ ကိုယ္႔ကို ဆက္ျပီးေပါင္းေတာ႔မယ္။
• ကိုယ္႔ကိုပိုက္ဆံေခ်းထားတဲ႔သူေတြက ကိုယ္႔ကို ပိုျပီးတေလးတစားဆက္ဆံလာမယ္။
• အေပါင္ဆိုင္ေတြကလည္း ကိုယ္႔ကို loyalty customer အျဖစ္ သံုးသပ္မယ္။
• အားအားယားယား အဆင္ေျပရဲ႕လားလုိ႕ လာလာေမးတဲ႔ အမ်ိဳးေတြလည္း အာေညာင္းသက္သာသြားႏိုင္တယ္။
• အပို၀ယ္ခ်င္စိတ္လည္းနည္းသြားႏုိင္တယ္။(ရွင္႔မွာလည္းအေၾကြးေတြနဲ႕၊ က်ဳပ္မွာလည္း ကေလးေတြနဲ႕ဆိုျပီး)
• ရဲေတြဘာေတြကလည္းကိုယ္႔ကိုေစာင္႔ေရွာက္မယ္။(ဒီငနဲ လစ္သြားရင္ဒုကၡဆိုျပီး)
• အသက္အာမခံကုမၸဏီေတြဆို ေန႕တုိင္း စိတ္ခ်မ္းသာရဲ႕လားဖုန္းဆက္ေမးမယ္။(သတ္ေသသြားမွာစိုးလုိ႕)
• စင္ကာပူမွာဆို အိမ္ေရွ႕မွာ ၀က္ေခါင္းေတြလာလာခ်ိတ္လြန္းလုိ႕ ၀က္ေခါင္းသုတ္အျမဲစားရမယ္။
• ေၾကြးမ်ားေတာ႔မပူ၊ သန္းထူေတာ႔မယား ဆိုတဲ႔စကားပံုအရ ေၾကြးမ်ားတဲ႔သူဟာ အပူအပင္ကင္းလာတယ္။ (မင္းကိုမွ ျပန္မဆပ္ႏုိင္တာမဟုတ္ဘူး။ ၾကိဳက္တဲ႔ေကာင္ေမးၾကည္႕ .. ဘယ္သူ႕မွ ျပန္မဆပ္ဘူး။ ငါက အဲဒီလို သစၥာရိွတာ:P)

သူတို႕ေျပာတာေတြနားေထာင္ရင္း ကိုယ္႔ဘာသာကို္ယ္ေတာင္ အေၾကြးေတြနည္းေနေသးလုိ႕ စိတ္မေကာင္းျဖစ္ရတယ္။ (မေက်နပ္ရင္ အေၾကြးနဲ႕သိမ္းလုိက္လုိ႕ေျပာလို႕ရတယ္ ဆိုတာလည္းပါတယ္။) ဒါေတာင္ ရံုးကေနျပီး brain storming လုပ္ေနရလုိ႕ သိပ္မထြက္ၾကဘူးလို႕ေျပာတယ္။ တကယ္ပဲ အေၾကြးရိွတာနဲ႕ အေၾကြးမ်ားမ်ားရိွတာေတာင္မတူဘူး။ ေထာင္က်ရင္ ခိုးမႈနဲ႕လူသတ္မႈ .. ဘယ္အမႈနဲ႕၀င္လာသလဲဆိုတာေပၚမူတည္ျပီးေလးစားၾကသလုိမ်ိဳးကြာတယ္။ အေၾကြးရိွတာေတာင္ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္အေၾကြးထူတာလား၊(ဥပမာ AIG၊ အေမရိကန္အစိုးရ) ၊ ဒါမွမဟုတ္ အေပ်ာ္တမ္း နည္းနည္းပါးပါး အေၾကြးရိွတာလား ဆိုတာက ေတာ္ေတာ္ေလးကို အဆင္႔အတန္းကြာတယ္။ ဆက္ျပီးေတြးၾကည္႕ၾကပါဦး။

Socratic Paradox

I know nothing at all

ေဆာ႔ခေရတၱိ (ဆရာေဇာ္ဂ်ီက ဒီလုိအသံထြက္တယ္။ အဲဒါကို အသံထြက္မွန္နဲ႕ပိုနီးစပ္တယ္လုိ႕ေမာင္သာႏိုးကေျပာတယ္။ အဲဒီအတြက္ ဆိုကေရးတီးလို႕ မေရးဘဲ ေဆာ႔ခေရတၱိလို႕ပဲေရးလုိက္ပါတယ္။) က ေျပာတယ္။ သူသိတာ သူဘာမွသိဘူးဆိုတာပဲတဲ႔။ အဲဒီမွာေမးၾကတာက သူဘာမွမသိဘူးဆိုတာကို သူဘယ္လိုသိသလဲဆိုတာပါပဲ။ ေသခ်ာေတြးၾကည္႕ရင္ အေတာ္ေလးစိတ္၀င္စားစရာေကာင္းပါတယ္။ (အနည္းဆံုး အခုဖတ္ေနတဲ႔ အကို၊အမ၊ညီေလး၊ညီမေလး၊အန္ကယ္၊အန္တီနဲ႕မ်က္စိေကာင္းျပီး ျမန္မာစာဖတ္တတ္တဲ႔သတၱ၀ါတစ္ခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ေဆာ႔ခေရတၱိထက္ေတာင္ တစ္ခုပိုသိသြားပါျပီ။ အခု ေဆာ႔ခေရတၱိမသိဘူးဆိုတာ ခင္ဗ်ားတုိ႕သိသြားပါျပီ။ )သူမသိဘူးဆိုတာ သူ႕ဘာသာသူေသခ်ာရဲ႕လား။ သူမသိတာကို သူသိေနရင္ သူတစ္ခုေတာ႔သိေနေသးတယ္။ အဲဒီေတာ႔ သူေျပာတဲ႔အဆို (statement)က မွားပါတယ္။ false ျဖစ္ပါတယ္။ သူသိတယ္ဆိုရင္ ဘာမွမသိဘူးလို႕ေျပာလို႕မရဘူး။ တကယ္ကို ဘာမွမသိဘူးဆိုရင္လည္း သိတယ္လို႕မသံုးသင္႔ဘူး။

ေပါက္ကရ အခက္အခဲတစ္ခုကေတာ႔ ဒီလိုပါ။ ႏိုင္ငံေတာ္မွာ ကြ်န္ေတာ္တို႕မရိွဘဲျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ကြ်န္ေတာ္တုိ႕မရိွဘဲ ဘယ္လိုသက္ေသျပႏိုင္မွာလဲ။ .. (eg statement from xanthos)အဲဒါဆိုမင္းတုိ႕ဖယ္ေလကြာလို႕သြားေျပာလို႕လည္းမရဘူး။ မရိွဘဲျဖစ္တယ္လုိ႕ယူဆရင္ သူတို႕ကို ေတာင္းဆိုလို႕မရေတာ႔ဘူး။ ေတာင္းဆိုလိုက္ရင္ မင္းတုိ႕ မရိွလည္းျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ျငင္းလုိက္သလိုျဖစ္သြားတယ္။ မရိွလည္းျဖစ္တယ္ဆိုတာကို သက္ေသျပဖုိ႕အတြက္ သူတုိ႕မလိုအပ္တဲ႔ အဆိုမ်ိဳးတည္ေဆာက္ရတယ္။ အဲဒါကလည္း ေတြးၾကည္႕ရင္ ထင္သေလာက္မလြယ္ဘူး။

ကိုးတန္းတုန္းကဆရာကို စိတ္နာတယ္။

• Probability ေတာ႔ သင္ဖူးၾကမွာပါ။ သခ်ာၤဆရာကေမးတယ္။ ဦးျမမွာ ကေလးႏွစ္ယာက္ရိွတယ္။ တစ္ေယာက္ဟာ ေဂးျဖစ္ဖို႕ ရာခိုင္ႏႈန္းဘယ္ေလာက္ရိွလဲတဲ႔။အဲဒီတုန္းကလည္း မေျဖႏိုင္ဘူး။ ဦးျမဟာ လူပ်ိဳၾကီးလို႕ပဲေရးေပးလုိက္တယ္။အဲဒီကတည္းက ေမးခြန္းဆိုတာလည္း အေျဖရိွမွထုတ္လုိ႕ရတာမဟုတ္မွန္းသိလာတယ္။

• ဘုရားျဖစ္ဖုိ႕ သက္ရိွထင္ရွားဘုရားဆီမွာ ဗ်ာဒိတ္ခံရတယ္ဆုိရင္ ဘုရားကိုပြင္႔ဖုိ႕မရိွေတာ႔ဘူး။အဲဒါကလည္း paradox ပဲ။ ၾကက္ဥနဲ႕ ၾကက္မ version ကို enhance လုပ္ထားတယ္လုိ႕ပဲထင္တယ္။

ငါဟာေလမင္းအတြက္ တစ္ခြက္ အစိတ္ပါပဲ ...

မ်ိဳးၾကီးရဲ႕ အဆိပ္ခြက္ စာသားေလးကိုမွတ္မိမယ္ထင္ပါတယ္။ အဆိပ္ခြက္ေတြက နာမည္ၾကီးပါတယ္။ ေဆာ႔ခေရတၱိကို အဆိပ္မေသာက္ေစဘဲ ေရခဲမုန္႕အမ်ားၾကီးေကြ်းျပီးသတ္လုိက္ရင္ ဘာျဖစ္မလဲလို႕ ဆရာတစ္ေယာက္ကေမးဖူးတာကိုသတိရတယ္။ (သူတို႕လည္း အားေနရင္ အဲဒီလို ေပါက္ကရေတြပဲ ေတြးေနပံုရပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ အားေနလို႕လည္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။) အဆိပ္ခြက္ဆိုတာကို နိမိတ္ပံုအေနနဲ႕လည္း အေတာ္ေလးလွပါတယ္။ အဆိပ္ခြက္ဆိုတာနဲ႕တင္ အင္တင္တင္ျဖစ္ေနျပီ။ အဆိပ္ခြက္ထဲမွာ ဘာအဆိပ္လဲဆိုတာမသိရင္ေတာင္ အေတာ္ေလးေၾကာက္ေနျပီ။ ေဆာ႔ခေရတၱိကေတာ႔ သာသာယာယာေလးေသာက္သြားပါတယ္။ အဲဒီအေၾကာင္း အက္ေဆးေတြေတာင္ အေတာ္ေလးေရးၾကပါတယ္။ ကမာၻေက်ာ္ခ်င္ရင္ ေဆာ႔ခေရတၱိအဆိပ္ေသာက္တာနဲ႕ပတ္သက္ျပီးတစ္ခုခုေရးရတယ္လုိ႕ယံုၾကည္သလားေတာင္ ထင္ရေလာက္ေအာင္ေရးၾကပါတယ္။

အခုကြ်န္ေတာ္ေျပာမွာကေတာ႔ တျခားအဆိပ္ခြက္ပါ။

Kavka ရဲ႕ အဆိပ္ခြက္ဒိြဟ
An eccentric billionaire places before you a vial of toxin that, if you drink it, will make you painfully ill for a day, but will not threaten your life or have any lasting effects. The billionaire will pay you one million dollars tomorrow morning if, at midnight tonight, you intend to drink the toxin tomorrow afternoon. He emphasizes that you need not drink the toxin to receive the money; in fact, the money will already be in your bank account hours before the time for drinking it arrives, if you succeed. All you have to do is. . . intend at midnight tonight to drink the stuff tomorrow afternoon. You are perfectly free to change your mind after receiving the money and not drink the toxin.

စိတ္မူမမွန္တဲ႔ဘီလ်ံနာၾကီးက ခင္ဗ်ားေရွ႕မွာ အဆိပ္ခြက္ေလးခ်ထားတယ္။ ေသာက္လုိက္ရင္ တစ္ရက္ေလာက္ ခံရမယ္။ ေသတာမ်ိဳး၊ တစ္သက္လံုး ခံရတာမ်ိဳးဘာမွမျဖစ္ဘူး။ အဆိပ္ေတာင္ အေပ်ာ႔စားေလး။ ဘီလ်ံနာက ခင္မ်ား မနက္ျဖန္ေန႕လည္မွာ အဆိပ္ေသာက္ဖုိ႕ ဆႏၵရိွတယ္လုိ႕ ဒီညမွ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ရင္ မနက္ျဖန္မနက္မွာ တစ္သန္းေပးမယ္။(ေသခ်ာဖတ္ပါ။ ဘာသာျပန္တာညံ႕သည္။) သူေဌးၾကီးက ထပ္ျပီး ေသခ်ာေျပာတယ္။ ပိုက္ဆံရဖုိ႕အတြက္ဆို ေသာက္ဖုိ႕ေတာင္မလိုဘူး။ ပိုက္ဆံက အဆိပ္မေသာက္ခင္ နာရီပိုင္းအလိုမွာ ခင္ဗ်ားဘဏ္အေကာင္႔ထ္ထဲေရာက္ေနျပီ။ အဆိပ္မေသာက္ခင္ကို ေရာက္ျပီ။ ဒါေပမယ္႔ အဲဒီလိုအဆိပ္ေသာက္ဖုိ႕ေတာ႔ေတြးရမယ္။ ညကတည္းက ေသာက္မယ္ကြဆိုျပီးေတာ႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတာ႔ခ်ကို ခ်ရမယ္။ ေသာက္တာမေသာက္တာတပိုင္း၊ ညကတည္းကေတာ႔ ေသာက္မယ္လို႕ဆံုးျဖတ္ရမယ္။ ပိုက္ဆံရျပီးမွမေသာက္လည္းရတယ္။

အဲဒီလို မေသာက္လည္း အိုေကတယ္ဆိုတာၾကီးကို သိေနရင္ေသာက္မယ္ကြဆိုျပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်က္လုိ႕ထင္လား။ ထင္တယ္ဆိုရင္လည္း ၾကိဳးစားၾကည္႕ေစခ်င္ပါတယ္။ ဖီလိုဆိုဖာေတြဆိုတာ ခင္ဗ်ားတို႕ ကြ်န္ေတာ္တို႕လို သာမန္လူေတြမဟုတ္ပါဘူး။ သူတို႕မွာ ဘယ္လို အေၾကာင္းအရင္းအရ ဒီလုိေမးတယ္ဆုိတာလည္းရိွျပီးသားပါ။ ၀ါသနာပါရင္ၾကိဳးစားၾကည္႕ပါလား။

စင္ကာပူက ေအတီအမ္

အင္း ..ဒါကိုလည္း ဒီေန႕မွ သိတာပါ။ဒီလိုျဖစ္တာ စင္ကာပူမွာမွမဟုတ္ဘူးလုိ႕လည္း သူငယ္ခ်င္းေတြကေျပာပါတယ္။ မသိၾကတဲ႔သူမ်ားပါတယ္။ PIN နံပါတ္ကို ပထမဆံုး ဂဏန္းေျခာက္လံုးႏွိပ္ခ်င္တာႏွိပ္ ၀င္လုိ႕ရတယ္။ ေတာ္ေတာ္ရယ္ရတာပဲ။ ဒါေပမယ္႔ Transaction လုပ္ရင္ေတာ႔ password မွားတယ္ေျပာလိမ္႔မယ္။ ဆိုလိုတာက မွားလို႕ရတာၾကီးကို ဘာလုိ႕တစ္ဆင္႔ခံထားမွန္းမသိဘူး။ ေတာ္ေတာ္ခ်ာတူးလန္တဲ႔နည္းစနစ္ပဲ။ မယံုရင္စမ္းၾကည္႕ပါ။ ဘာမွမျဖစ္ပါဘူး။ အေပ်ာ္ေပါ႔။ ဒါမ်ိဳး ဘာမွမဟုတ္တာေလးကို သိရတာလည္းၾကည္ႏူးစရာပဲ။ NTUC ကလွည္းကို ျပားႏွစ္ဆယ္နဲ႕တြန္းလုိ႕ရတယ္ဆိုတာသိရတုန္းကလုိပဲ။(မသိရင္လည္းေရွ႕မွာေရးထားဖူးတာရွာဖတ္ပါ။) ေပါက္ကရတစ္ခုခုသိရတာ သိပ္ေပ်ာ္ဖုိ႕ေကာင္းတယ္။
အဲဒီေတာ႔ ATM machine ကို program ေရးတဲ႔သူဟာ အမွားကို တစ္ခါေပးမွားခ်င္တဲ႔သူမ်ိဳးလားလုိ႕ေတြးေနမိတယ္။


X'mas presents

ပို႕စ္ေတြေန႕တုိင္းေရးေနတာ ဘာလုိ႕လဲဆိုေတာ႔ ခရစ္စမတ္ကာလမွာ လက္ေဆာင္ေတြ အိမ္ေရွ႕ေရာက္လာတဲ႔ခံစားခ်က္မ်ိဳးရေအာင္ပါ။ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ကာလေလးတစ္ခုမွာ ... ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ စကားစျမည္ေျပာၾကသလုိေပါ႔။
With Peace,
The gardener,z-thegardener.com
.... Notes:
Reading and sleeping are the best things in life.

Peace B with U.