ပညာေရး၊ ဘြဲ႕၊ တုိင္းျပည္၊ အနာဂတ္၊ စသျဖင္႔။
နိဒါန္း
ျမန္မာျပည္ ပညာေရးအေၾကာင္း မေျပာတာေကာင္းမယ္လုိ႕ သူငယ္ခ်င္းေတြက ေျပာၾကတယ္။ ကိုယ္တုိင္လည္း ဒီပညာေရးစနစ္ကို ျဖတ္သန္းခဲ႔တယ္ဆိုေတာ႔ မေျပာဘဲ မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ေနလို႕ မျဖစ္ဘူးလို႕ တစ္ခါတစ္ခါထင္မိတယ္။
ေျခဆင္း(အပ်ိဳး)
ဦးျမင္႔ေျပာတယ္ဆုိလား ေဖ႔စ္ဘြတ္ခ္မွာ လြန္ခဲ႔တဲ႔ လအနည္းငယ္က ေျပာစကားေလးတစ္ခုၾကားလုိက္တယ္။ သူအေၾကာက္ဆံုးက ျမန္မာျပည္မွာ လူျပန္ျဖစ္တဲ႔အခါ လက္ရိွပညာေရးစနစ္ကို ျဖတ္သန္းရမယ္႔ ကိစၥလုိ႕ေျပာတယ္။ အဲဒီကိစၥကို က်ေနာ္လည္း ေၾကာက္ပါတယ္။ သူငယ္ခ်င္းေတြလည္း ေၾကာက္ပါတယ္။ စစ္အစိုးရေခတ္ ပညာေရးစနစ္ကို ျဖတ္သန္းခဲ႔ရသူေတြ အားလံုးလည္း ေၾကာက္တဲ႔သူမ်ားမယ္ထင္ပါတယ္။ လိုရာဆြဲေျပာတာမဟုတ္ပါဘူး။ အက်ိဳးအေၾကာင္းကိုလည္း အနည္းငယ္ေျပာပါမယ္။
လက္ရိွအေျခအေန တင္ျပခ်က္
ျမန္မာျပည္ေရာက္ေတာ႔ အသိပါေမာကၡဆီကို သြားပါတယ္။ သြားတယ္ဆိုတာက ခင္လုိ႕သြားတာပါ။ ျမန္မာျပည္မွာ ေက်ာင္းဆရာလုပ္ရင္ေတာ႔ သူ႕ဆီကို မၾကာမၾကာသြားျပီး အပူကပ္ရဖုိ႕ရိွပါတယ္။ အခုေတာ႔ ဘာအပူမွမကပ္ပါဘူး။ ျပန္ေရာက္တုန္း သြားေတြ႕ရံုပါပဲ။ ဇနီးသည္ကိုလည္း အျမဲကူညီခဲ႔တဲ႔အတြက္ သူ႕ေက်းဇူးေတြလည္း ရိွပါတယ္။ ျမန္မာလူမ်ိဳးအမ်ားစုကေတာ႔ လူၾကီးပိုင္းေတြ၊ ရာထူးၾကီးတဲ႔သူေတြဆို လာဘ္စားတယ္ထင္ၾကတာမ်ားပါတယ္။ ေစတနာေကာင္းနဲ႕ ကူညီတဲ႔သူေတြ နည္းတာေၾကာင္႔ျဖစ္မယ္ထင္ပါတယ္။ အခုေျပာတဲ႔ ပါေမာကၡက ေစတနာသိပ္ေကာင္းပါတယ္။ လာဘ္လည္းမယူပါဘူး။ အင္မတန္မွ ကူညီတတ္ပါတယ္။
ဇာတ္လမ္းသစ္၊ ဇာတ္ကြက္ေဟာင္း
ေရာက္တုန္းစကားစပ္မိလို႕ အခု လက္ရိွပညာေရး ကိစၥေတြ နည္းနည္းေလာက္ေျပာျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင္႔ေတာ႔ တကၠသိုလ္ပညာေရးအေၾကာင္းေတြေပါ႔။ အခု BE ကို ၾကိဳ႕ကုန္းေက်ာင္းျပန္ဖြင္႔ပါတယ္။ ထိပ္တန္းေက်ာင္းသားေတြေရြးပါတယ္။ အမွတ္သိပ္ျမင္႔တဲ႔သူ ထိပ္တန္း ၂၀၀ ထင္ပါတယ္။ အဲဒါေတြကို သင္တဲ႔သူေတြကေတာ႔ အရင္ဆရာေတြပါပဲ။ အဲဒီကေလးေတြဟာ အမွတ္သိပ္ျမင္႔ပါတယ္။ ေဆးေက်ာင္းအမွတ္ထက္ျမင္႔တယ္လုိ႕ အၾကမ္းဖ်င္းေျပာႏိုင္ပါတယ္။ အင္မတန္ေတာ္တဲ႔ ေက်ာင္းသားေတြအဖုိ႕ အင္မတန္ေတာ္တဲ႔ ဆရာေတြလိုအပ္ပါတယ္။ အရည္အေသြးမမီတဲ႔ဆရာနဲ႕ ေတာ္တဲ႔တပည္႕ဟာ တစ္သက္လံုး အဆင္ေျပစရာမရိွဘူးထင္ပါတယ္။ သိပ္ေတာ္တဲ႔ကေလးေတြ နစ္နာပါတယ္။ အထူးသျဖင္႔ သူတုိ႕ရင္းရမယ္႔ အခ်ိန္နဲ႕၊ ျပန္ရမယ္႔ ပညာေရးကို တြက္ၾကည္႕မိပါတယ္။ တကယ္ေတာ္တဲ႔ ကေလးေတြအတြက္ တကယ္ေကာင္းတဲ႔ပညာေရး ရဖုိ႕လုိတယ္ဆိုတာကို စဥ္းစားပါတယ္။ အခုလက္ရိွ ဆရာ၊ ဆရာမေတြရဲ႕ အရည္အခ်င္းကို ပုတ္ခတ္လိုတဲ႔သေဘာမပါပါဘူး။ ထိပ္ဆံုးကလူေတြ ေရြးျပီး အေကာင္းဆံုးမေပးႏုိင္ဘဲ ဒံုရင္းျဖစ္ေနတဲ႔ အခ်က္ကို အေလးေပးေျပာလိုရင္းပါပဲ။
ေနာက္ျပီး အင္ဂ်င္နီယာျဖစ္ဖုိ႕ ငါးႏွစ္အခ်ိန္ယူခဲ႔ရာကေန အခု ေျခာက္ႏွစ္ျဖစ္သြားမယ္။ တစ္ႏွစ္ဆိုတာ သိပ္စကားေျပာတယ္။ တစ္ႏွစ္ေနာက္က်သြားတာ၊ တစ္ႏွစ္ပိုကုန္သြားတာဟာ အက်ိဳး ဘယ္ေလာက္ပိုရိွမလဲ။ အဲဒါကို လြယ္လြယ္နဲ႕ေျပာင္းလုိက္တာပဲ။ ေျခေျချမစ္ျမစ္ေတြးေခၚျပီး လုပ္တယ္လုိ႕ေတာ႔ က်ေနာ္မထင္မိဘူး။ ဘြဲ႕အတြက္ ၃ ႏွစ္ကေန ၅ ႏွစ္အတြင္းပဲ ထားသင္႔တယ္။ ဘြဲ႕လြန္အတြက္ အရည္အခ်င္းမီျပီး ဆက္တက္ခ်င္တဲ႔သူေတြ တက္လုိ႕ရေနရင္ေတာ္ျပီလုိ႕ ယူဆတယ္။ အဲဒီထက္ ဆိုးတာက အေျခခံပညာ အဆင္႔ကိုလည္း တစ္တန္းတိုးမလို လုပ္ေနတယ္လုိ႕ ၾကားရတယ္။ အဲဒါဆိုရင္ေတာ႔ ျမန္မာျပည္က အင္ဂ်င္နီယာေက်ာင္းေတြဟာ ကမာၻ႕ အသက္အၾကီးဆံုး အင္ဂ်င္နီယာေတြ ေမြးထုတ္ေပးေတာ႔မယ္ဆုိျပီး ၾကံဖန္ ဂုဏ္ယူၾကရမယ္႔ အေနအထားျဖစ္လာပါျပီ။
Derek Bok ကေျပာဖူးတယ္။ ပညာေရးကို ေစ်းၾကီးတယ္ထင္တယ္။ မသိျခင္း(ေတြေဝျခင္း)ကိုပဲ သင္ပါလား ဆိုျပီး ရြဲ႕ေျပာေျပာတယ္။ (If you think education is expensive, try ignorance.)သူကေတာ႔ ေျပာအားရိွတာေပါ႔။ ဟားဗတ္မွာ ၂၅ ေယာက္ေျမာက္ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ ျဖစ္ခဲ႔တာ ဆိုေတာ႔ ေလက်ယ္ခြင္႔ရိွတယ္ေပါ႔ဗ်ာ။ သို႕ေပမယ္႔ ျမန္မာျပည္က တကၠသိုလ္မ်ားဟာ ဟားဗတ္မဟုတ္ေလေတာ႔ ဘြဲ႕ရသြားတာနဲ႕ အားလံုး အဆင္သင္႔ျဖစ္သြားတာမ်ိဳး မျဖစ္ဘူးဗ်။ အဲဒီေတာ႔ ဘြဲ႕ကိုေရာ ဆန္ပံုးကိုပါ ၾကည္႕ျပီး ေက်ာင္းတက္ရမယ္႔သူေတြအေနနဲ႕ ခက္ပါတယ္ခင္ဗ်။ ပညာေရးကို ေစ်းၾကီးတယ္ေျပာတာမဟုတ္ရပါဘူး။ ဒီေစ်းနဲ႕တန္ရံုပညာေရးေတာ႔ ျဖစ္ေနပါေသးတယ္။ သို႕ေပမယ္႔ ႏိုင္ငံျခားထြက္ျပီး မသင္ႏုိင္တဲ႔ လူေတာ္ေလးမ်ားဟာ ေက်ာင္းသက္ေတာ္ရွည္ေတြျဖစ္ျပီး တန္ဖိုးရိွတဲ႔ အခ်ိန္ေတြ ျပဳန္းတီးသြားမွာကို ေတြးမိျပီး စိတ္မေကာင္းျဖစ္ရတယ္။
အဘုိးမင္န္ဒဲလားကေတာ႔ ပညာေရးဟာ ကမာၻေလာကၾကီးကိုေျပာင္းလဲဖုိ႕ စြမ္းအားအျပင္းဆံုး လက္နက္ျဖစ္တယ္လုိ႕ေျပာတယ္။(Education is the most powerful weapon which you can use to change the world.) သူု႕စကားသာမွန္ရင္ေတာ႔ ျမန္မာအင္ဂ်င္နီယာေတြခမ်ာ လက္နက္တပ္ဆင္ရင္း သက္တမ္းတစ္ဝက္ကုန္ရသလုိျဖစ္ေနတာေပါ႔ဗ်ာ။
လက္ရိွစနစ္ကို အျပစ္တင္ရံုလုိ႕မမွတ္ေစခ်င္ပါဘူး။ အဆိုးေတြခ်ည္း လွိမ္႔ေျပာေနတာမဟုတ္ပါဘူး။ ပိုေကာင္းတဲ႔ အနာဂတ္အတြက္ ေလာေလာဆယ္ သတိျပဳမိတာေတြ နည္းနည္းေတာ႔ ေျပာသင္႔တယ္။ လူမ်ားမ်ားသတိထားမိလာရင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖုိ႕ ပိုလြယ္လိမ္႔မယ္ထင္လုိ႕ ေျပာတဲ႔သေဘာပဲ။ လက္ရိွကာလၾကီးကို transition လို႕ေခၚၾကတယ္မွတ္တယ္။ ၾကားကာလ၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဆဲကာလ ဆိုေတာ႔ အေျပာင္းအလဲက ရုပ္လံုးမေပၚေသးဘူး။ အေကာင္းဘက္ကို မေျပာင္းလဲႏိုင္ေသးရင္ေတာင္ သိသိသာသာဆိုးေနတာေတြကို အေကာင္အထည္မေဖာ္သင္႔ဘူးလုိ႕ထင္တယ္။
အေလးအနက္ေျပာခ်င္တဲ႔ တစ္ခ်က္ကေတာ႔ ပညာေရးစမ္းသပ္မႈေတြမွာ က်ေနာ္တို႕ ေက်ာင္းသားေတြဟာ ၾကြက္ျဖဴေတြထက္ပိုျပီး အထိနာတယ္ဆိုတဲ႔ အခ်က္ပါပဲ။ ၾကြက္ေတြမွာ ဘဝရည္မွန္းခ်က္ ျမင္႔ျမင္႔မားမားရိွသလားေတာ႔ မသိိဘူး။ လူေတြမွာေတာ႔ရိွၾကတာမ်ားတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြ နစ္နာေနတာကို သတိျပဳမိဖုိ႕လိုတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြနစ္နာေနတယ္ဆိုတာ တကယ္ေတာ႔ ႏုိင္ငံ/တိုင္းျပည္ နစ္နာေနတာနဲ႕အတူတူပါပဲ။
အရည္အခ်င္းမမီတဲ႔ ဆရာေတြကို ဘာလုပ္ရမလဲလို႕ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ကေမးတယ္။ က်ေနာ္႔အထင္ေတာ႔ ရွင္းပစ္ရမယ္ထင္တယ္။ ရွင္းပစ္တယ္ဆိုတာမွာ လူကို ရွင္းခိုင္းတာမဟုတ္ဘူး။ ျပႆနာကိုရွင္းခိုင္းတာျဖစ္တယ္။ အရည္အခ်င္းမီလာေအာင္ သူတုိ႕ကို ေလ႔က်င္႔ေပးၾကရမယ္။ ေလ႔က်င္႔လုိ႕မွမရေတာ႔ရင္ေတာ႔ အလုပ္ျဖဳတ္တန္ျဖဳတ္ရမယ္ထင္တယ္။ မျဖဳတ္ရင္လည္း အတန္းေျပာင္းေပးသင္႔ ေျပာင္းေပးရမယ္။
ဗစ္တာ ဟူးဂိုးကေျပာတယ္။ ေက်ာင္းတံခါးကိုဖြင္႔တဲ႔သူဟာ ေထာင္တစ္ခုကိုပိတ္တယ္တဲ႔။ ဖတ္ဖတ္မိခ်င္းဘယ္လိုထင္သလဲဆိုေတာ႔ ေက်ာင္းေစာင္႔နဲ႕ ေထာင္ေစာင္႔ဟာ တစ္ေယာက္တည္းထင္မိတယ္။ အဲဒီလိုဆိုလိုခ်င္တာေတာ႔ ဟုတ္ပံုမရဘူး။ ေက်ာင္းေတြရိွမွ လူမုိက္နည္းမယ္ဆိုတဲ႔ သေဘာမ်ိဳးေလလား မသိဘူး။ (He who opens a school door, closes a prison.) ေက်ာင္းတံခါးေတြကို လိုတာထက္ ပိုဖြင္႔ထားရင္ေရာ ၾကီးပြားေရးတံခါးကို ပိတ္သလိုျဖစ္ေနမွာစိုးရတယ္ ကိုဟူးဂိုးေရ။
ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လက္ရိွပညာေရး စနစ္ေတြကို မွန္မွန္ကန္ကန္ သံုးသပ္ႏုိင္တဲ႔သူ ႏွစ္ေယာက္ေတာ႔ရိွတယ္။ တစ္ေယာက္ကေတာ႔ အိုင္းစတိုင္းပါ။ ကြ်ႏု္ပ္ရဲ႕ သင္ယူေလ႔လာမႈကို အေႏွာက္အယွက္ေပးေနတဲ႔ တစ္ခုတည္းေသာ အေၾကာင္းရင္းဟာ ပညာေရးစနစ္ပဲ တဲ႔။ (The only thing that interferes with my learning is my education)
ေနာက္ထပ္မွန္မွန္ကန္ကန္ သံုးသပ္ႏုိင္တဲ႔သူကေတာ႔ မာ႔ခ္တြိန္း။ ပညာေရးဆိုတာမွာ ေက်ာင္းနဲ႕ တုိက္ရိုက္ၾကီးပတ္သက္တယ္ဆိုတဲ႔ အယူအဆဟာ ေတာ္ေတာ္ေလးမွားတယ္။ မာ႔ခ္တြိန္းကေတာ႔ ပညာရွာတဲ႔ လမ္းမွာ စာသင္ေက်ာင္း(ေက်ာင္းပညာေရး)ဝင္မရွဳပ္ေစနဲ႕ဆုိျပီး ခပ္ျပတ္ျပတ္ေျပာတယ္။ (Never let schooling get in the way of an education.)။ မာ႔ခ္တြိန္းဟာ အင္မတန္ေတာ္တယ္ခင္ဗ်။ ပညာေရးဘုတ္အဖြဲ႕ေတြ ဘယ္လိုျဖစ္လာလည္းဆိုတာလည္း သူၾကိဳသိေနခဲ႔တယ္။"ပထမဆံုး အေနနဲ႕ ဘုရားသခင္ဟာ ငတံုးေတြကို ဖန္ဆင္းၾကည္႕တယ္။ ဒါက အစမ္းေလ႔က်င္႔ၾကည္႕တာ။ ျပီးေတာ႔မွ သူဟာ ေက်ာင္းဘုတ္အဖြဲ႕ကို ဖန္ဆင္းေတာ္မူတယ္။(In the first place, God made idiots. That was for practice. Then he made school boards.) Practice makes perfect သေဘာတရားပါတယ္ဗ်။ ေသခ်ာေလ႔လာၾကည္႕ဖုိ႕ေကာင္းပါရဲ႕။
ပိုေကာင္းတာကို မေျပာင္းႏုိင္ေသးခင္မွာ ပိုဆိုးတာေတြမလုပ္မိရင္ ေကာင္းပါလိမ္႔မယ္။ လႊတ္ေတာ္ၾကီးပင္ ဖြဲ႕ထားေသာ္ျငားလည္း ကေမာက္ကမေတြ လုပ္လုပ္လာတာေတြ႕ရရင္ စိတ္မသက္မသာျဖစ္ရသဗ်။ အမတ္မင္းမ်ားကလည္း ေကာ႔မႈးအမတ္လို ပညာေကာင္းေကာင္းမတတ္လုိ႕မ်ား ဒီလိုျဖစ္ရသလားေတြးမိတယ္။ သမ္မဒ အၾကံေပးမ်ားဟာလည္း အၾကံေပးျဖစ္ျပီးသကာလမွာ အၾကံမထြက္ေတာ႔ဘူးျဖစ္ကုန္သလား ေအာက္ေမ႔ဆင္ျခင္မိတယ္။ အစိုးရပညာေရးမေကာင္းဘူးဆိုေတာ႔ အင္ဒိုနီရွားႏုိင္ငံလို ႏိုင္ငံတကာေက်ာင္းခြဲေတြရိွျပီး ေရြးခ်ယ္စရာလမ္းရိွသလားဆုိေတာ႔လည္း ျမန္မာျပည္မွာ အခြင္႔အလမ္းမရိွဘူးခင္ဗ်။ ပုလင္းလည္ပင္းဝမွာ နင္ေနသလုိ၊ တစ္လမ္းတည္းရိွတဲ႔လမ္းက ပိတ္ေနသလိုျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒါ အင္မတန္မွ မေကာင္းပါဘူး။
ပညာေရးဆိုတာမွာလည္း data -->information-->knowledge-->wisdom ဆိုတဲ႔ လမ္းေၾကာင္းကို သြားဖုိ႕ သင္ရတဲ႔အရာလုိ႕ က်ေနာ္သေဘာထားမိတယ္။ မွန္ခ်င္မွလည္းမွန္မယ္။ စားဝတ္ေနေရးဆိုတာေတြကလည္း ရိွေသးတယ္ဆုိေတာ႔ တစ္ေနရာရာမွာ အခ်ိန္သိပ္ၾကာၾကာေနဖုိ႕ သင္႔ရဲ႕လားဆိုတာကိုလည္း ျပန္ဆင္ျခင္သင္႔တယ္ထင္တယ္။ ပညာေရးမွာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံတာဟာ အတုိင္းအတာတစ္ခုထက္ေက်ာ္သြားရင္ ကိုယ္႔ဒုကၡကိုယ္ရွာတာလည္းျဖစ္သြားတတ္တယ္ထင္တယ္။ ၾသစေၾတးလ်က သေထးတစ္ေယာက္ကေတာ႔ လက္ရိွပညာေရးစနစ္ေတြက စက္မႈေတာ္လွန္ေရးေခတ္က အလုပ္သမားေမြးျမဴ၊ထုတ္လုပ္ေရးေပၚမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး အမွီျပဳတယ္လို႕ယူဆတဲ႔အတြက္ ေက်ာင္းထြက္လုိက္တယ္။ မီလ်ံနာျဖစ္လာတယ္။ သူ႕လိုျဖစ္ဖုိ႕ ေက်ာင္းထြက္ရမယ္လို႕မဆိုလိုဘူး။ ေက်ာင္းဆီက ဘာေမွ်ာ္လင္႔ျပီး၊ ေက်ာင္းက ကိုယ္႔ေမွ်ာ္လင္႔ခ်က္ကို ဘယ္ေလာက္ျဖည္႕ေပးႏိုင္မလဲဆိုတာကို သတၱိရိွရိွ၊ ယုတၱိတန္တန္ ဆင္ျခင္ၾကည္႕ရမယ္႔တာဝန္က လူငယ္ေတြမွာရိွလာျပီလို႕ဆိုခ်င္ပါတယ္။
ဇာတ္ေၾကာင္းျပန္
လူတုိင္းကေတာ႔ ေမြးရာပါ မေတာ္ၾကပါဘူး။ ေတာ္တဲ႔သူနည္းနည္းနဲ႕ သာမန္လူျပိန္းမ်ားမ်ားရိွတာကိုက ဟန္ခ်က္မွ်ျခင္းတစ္ရပ္ပဲ။ က်ေနာ္တုိ႕ေခတ္မွာဆိုရင္ ေက်ာင္းမွာ လူေတာ္ကို မရိွေတာ႔ဘူး။ သာမန္ေတြပဲ။ ဉာဏ္ရည္ခ်င္းမတိမ္းမယိမ္း၊ သူလည္း ျပိန္းျပိန္း၊ကိုယ္လည္းျပိန္းျပိန္း၊ ျပိန္းရျပန္လစ္၊ ၂၀၀၂ ဝယ္ တက္ရၾကေလ တုိ႕တစ္ေတြသည္ ေသေသာ္မွတည္႕ ေအာ္(original) ျပိန္း၏ေတြခ်ည္းပဲ။ အဲဒီေတာ႔ ဘာမွထူးျပီး မၾကိဳးစားရဘူူး။ အဆင္ေျပတယ္။ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ၾကီးေက်ာင္းတက္ျပီး တစ္ေန႕တစ္ေန႕ သာယာလုိက္တဲ႔အခ်ိန္ေတြ။ လူ႕ဘဝမွာ ေပါင္မုန္႕ကိုေခ်ာင္းေရနဲ႕တုိ႕စားတဲ႔ ေသာရိုးရဲ႕ စိတ္ခ်မ္းသာမႈမ်ိဳးနဲ႕ ေက်ာင္းမွာျငိမ္းခ်မ္းေနခဲ႔တာပဲ။ မိတ္ေဆြေကာင္းလည္း ရသင္႔သေလာက္ေတာ႔ရတယ္။ အဲဒီတုန္းကပဲ ဘဝကို ဆင္ျခင္ခ်ိန္ရတယ္။ ေနာက္ျပန္မရေတာ႔ဘူး။ စာၾကမ္းပိုးေတြဘာေတြဆိုတာ မရိွေတာ႔ဘူး။ မုဒိတာသိပ္ေကာင္းလာၾကတဲ႔ေခတ္ျဖစ္မယ္။ သင္တဲ႔ဆရာေတြကိုလည္း စိတ္မပါရင္ နားမေထာင္ဘူး။ ကိုယ္႔ဘာသာကိုယ္ဖတ္ၾကည္႕ရင္ နားလည္ေနတာကို လာဖတ္ျပေနတာေတြကိုလည္း သည္းခံရတယ္။ ဘဝမွာလည္း မလိုဘဲ လိုက္ရွင္းျပေနတဲ႔ အေရာင္းသမားေတြကို သည္းခံတတ္ဖုိ႕ ေကာင္းေကာင္းေလ႔က်င္႔ခဲ႔ရတာပဲ။ တစ္သက္လံုးျပန္မသံုးေတာ႔တဲ႔ LCS, DSP, ေနာက္ျပီး circuit ေတြအေၾကာင္း ဘာဆိုလား၊ အီနီယတ္ကြန္ျပဴတာကို ဘယ္သူလဲမသိဘူးထြင္တယ္။ ဂြ်န္ဗြန္ႏူမန္ဆိုလား။ ေနာက္ျပီး ပေရာဆက္ဆာကို ဗူးထဲကထုတ္ျပီး မားသားဘုတ္မွာ တပ္ပံုအဆင္႔ဆင္႔ကို စာနဲ႕ေရးရတာလည္းရိွတယ္။ ဒီခရိသခ်ၤာဆိုတာလည္းပါတယ္။ ေနာက္ေတာ႔ စီအေပါင္းအေပါင္းဆိုလား သင္ရတယ္။ ေနာက္ေတာ႔နတ္ေဝါ႔ခ္ကင္းဆိုလားသင္ရတယ္။ အခုေတာ႔ အာရ္ေဂ်ဖိုးတီဖိုက္ကို သူ႕အေပါက္ထဲထည္႕လိုက္တာကလြဲရင္ က်န္တာေတြ မသံုးျဖစ္ေတာ႔ဘူး။ ေရာက္တာေတြ၊ မုိဒမ္ေတြအေၾကာင္းဆိုလည္း သမုိင္းေတြလို ရွည္လ်ားေထြျပားသင္ခဲ႔ရတာ။ အိုအက္စ္အုိင္ေလယာေတြဆိုတာလည္း ဘယ္ႏွႏွစ္မွန္းမသိဘူးသင္လုိက္ရတာ။ အခုေတာ႔ ဘာမွလည္းမသံုးျဖစ္ဘူး။ အခုျပန္ေတြးၾကည္႕ရင္ ေအဒရီရန္ ေမာင္႔ခ္ ေရကူးနည္း အေဝးသင္သင္ခဲ႔တာနဲ႕ ခပ္ဆင္ဆင္ပဲ။ ဒီဘီအမ္အက္စ္ကေတာ႔ နည္းနည္းေလးအသံုးဝင္ခဲ႔တယ္ဆုိရမယ္။ ပရိုဂရမ္းမင္းကေတာ႔ ကြန္ဒီရွင္းေလာက္ပဲသံုးရတာဆိုေတာ႔ ၂ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ အသံုးဝင္တယ္ေျပာရမယ္ထင္တယ္။ သခ်ၤာဆိုရင္တြက္လုိက္သမွ၊ ေအလယ္ဗယ္ သင္တန္းတတ္ေတာ႔ အဆင္ေတာင္ေျပေသးတယ္။ ေနာက္ေတာ႔လည္း ေလာကၾကီးမွာတြက္စရာရွားလွခ်ည္လားဆိုျပီး ေမ႔ထားလုိက္ရတယ္။ အဂၤလိပ္စာဆုိလည္း ဘာမွေကာင္းေကာင္းမတတ္ခဲ႔ဘူး။ ဘိလပ္ကိုေတာင္ အဂၤလိပ္စာလံုးထင္တာ၊ မေန႕က အဘိဓာန္ၾကည္႕မွ wilayat ဆိုတဲ႔ ဟိႏၵဴစကားမွန္းသိတယ္။ Britain လုိ႕အဓိပၸာယ္ရသတဲ႔။ ဂူဂယ္မွာ ထရန္စလိတ္လုပ္ေတာ႔မွဟုတ္သားျဖစ္ရတယ္။
က်ေနာ္ေျပာခ်င္တာက က်ေနာ္႔ဘဝမွာေတာ႔ ေက်ာင္းတက္တယ္ဆိုတာမွာ အသံုးဝင္တာ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ပဲရိွခဲ႔တယ္ဆိုတာပါပဲ။ ဘြဲ႕ရဖုိ႕ေတာ႔လိုအပ္တယ္။ ဘြဲ႕မရရင္ အီးပီေလွ်ာက္ဖုိ႕ခက္တယ္ထင္တယ္။ အဲဒါေလးေတာ႔ အသံုးဝင္ပါရဲ႕။
ခံစားခ်က္ေတြပြင္႔ထြက္
ငါးႏွစ္တက္ျပီး ဘြဲ႕ရသြားျပီးသကာလမွာ အလုပ္ေတြကလည္းရွားတယ္ခင္ဗ်။ ေက်ာင္းကျပီးတဲ႔သူေတြ ဘာမွမတတ္တာ ဘယ္လိုေပါက္ၾကားသြားသလဲမဆိုႏုိင္ဘူး။ အလုပ္ရသြားတဲ႔သူဆိုလုိ႕ လက္ခ်ိဳးေရလုိ႕ရတယ္။ ဘယ္သူမွမရဘူးေတာင္ထင္မိတယ္။ ဆယ္တန္းျပီးကတည္းက မုန္႕ဟင္းခါးခ်က္နည္းသင္ျပီးေရာင္းစားလိုက္ရင္ေတာင္ ေနာက္ထပ္ ငါးႏွစ္ဆုိရင္ ရပ္ကြက္ထဲမွာေတာ႔ အလုပ္ျဖစ္ေနေလာက္ျပီလုိ႕ေတာင္ေတြးမိတယ္။ အရစ္တုိတယ္ဆိုလား အရစ္ရွည္တယ္ဆိုလား ၊ အဲဒီပညာယွိၾကီးေျပာသလို ပညာေရးဟာ အျမစ္ခါးသေလာက္ အသီးခ်ိဳတယ္ဆိုတာ ဘယ္မွာဟုတ္လုိ႕တုန္း။ အျမစ္ခါးေသာ္လည္း အသီးမသီးဘူးခင္ဗ်။
အဲဒါကိုလည္း ဘယ္သူမွ ထုတ္မေျပာၾကဘူးခင္ဗ်ာ႔။ တတ္သလိုလို အေယာင္ေဆာင္ေနၾကတယ္။ Big Short ထဲမွာ မိုက္ကယ္လူးဝစ္ေျပာတဲ႔ ဘာမွမသိတဲ႔ အၾကံေပးမ်ားလိုေပါ႔ဗ်ာ။ အတူတူဟန္ေဆာင္ေနၾကတာထင္တယ္။ ျမန္မာျပည္မွာေတာ႔ ဘြဲ႕ၾကီးေလ၊လခနည္းေလပဲထင္တယ္။ ဆရာဝန္ၾကီးမ်ားကလြဲရင္ ပညာတတ္ဆိုတာမ်ိဳးဟာ ဆုိက္ကားသမား၊ စပယ္ယာ၊ မုန္႕ဟင္းခါးသည္ေလာက္မွ ဝင္ေငြမေကာင္းဘူးဗ်။ မာနေတာ႔ၾကီးတယ္။ အင္ဂ်င္နီယာဆုိေတာ႔ ဆိုက္ကားလည္းမနင္းစားႏိုင္ဘူး။ စပယ္ယာလည္းမလိုက္ႏိုင္ဘူး။ မုန္႕ဟင္းခါးလည္းမေရာင္းႏိုင္ဘူး။ ဒီေတာ႔ ဘာလုပ္မလဲဆိုေတာ႔လုပ္စရာက ႏွစ္လမ္းရိွတယ္။ ေက်ာင္းဆက္တက္မလား၊ ကေလးေတြကို စာသင္မလား။ study guide ဆိုတာ လခေတာ႔ သိန္းခ်ီရေသးတာပဲ။ အင္ဂ်င္နီယာပညာၾကီးကို လွ်ိဳထားလုိက္တယ္။ အဲဒီလို လွ်ိဳထားလိုက္တာ အခုအထိပါပဲ။ အခုအထိ အသစ္အတုိင္းရိွေသးတယ္။ တစ္ခါမွ ထုတ္မသံုးရေသးဘူး။
က်ေနာ္႔သူငယ္ခ်င္းမ်ားကေတာ႔ေတာ္တယ္ခင္ဗ်။ cisco ေတြ၊ microsoft ေတြကေပးတဲ႔ certificate ေတြယူၾကသဗ်။ သူတုိ႕က ေက်ာင္းမွာသင္လုိက္တဲ႔ နက္ခ္ဝါ႔ခ္ေကဘယ္လ္ကို ညွပ္လိုက္ရေသးတယ္ၾကားမိတယ္။ နက္ညိဳနီေမာ္ဝါစိမ္းနီရမ္းခိုးျဖဴ ေငြေရႊဆိုတဲ႔ ထရန္စစ္စတာေလးေတြကိုေတာ႔ တပ္ရျပဳရတယ္မၾကားမိဘူး။ (အဂၤလိပ္လိုေတာ႔ Big boys race our young girls but Violet generally wins ဆိုျပီးမွတ္ၾကသတဲ႔)။ က်ေနာ္ကေတာ႔ ပထမႏွစ္တုန္းကသင္ေပးလိုက္တဲ႔ တြင္ခံုအေျခခံနဲ႕၊ သံျဖဴပံုးေလးဘာေလးလုပ္စားဖုိ႕ၾကိဳးစားဖုိ႕ကလည္း အဲဒီေလာက္ကို မတတ္ခဲ႔တာခက္တယ္။ ေက်ာင္းျပီးမွ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းပညာ ျပန္သင္ရတယ္ဆုိတာက တကယ္႔ reverse engineering method ပါပဲ။ ငါးႏွစ္တိတိ ဘာမွမတတ္ဘူးေတာ႔မဟုတ္ဘူး။ တတ္တာေတြက ဘယ္လုိျပန္သံုးရမလဲေတြးမရတာပဲ။ စာသင္စားမယ္ဆိုရင္ေတာ႔ သင္ခ်ာဆရာ(ေဘာလယ္)ေလာက္ေတာ႔ျဖစ္ေလာက္တယ္။ ေဘာလယ္ဆိုတာကေတာ႔ ေက်ာက္သင္ပုန္းမွာ နမူနာတြက္ျပရင္း သူ႕ဘာသူ လည္ေနတဲ႔ဆရာေတြကို ဂုဏ္ျပဳခ်ီးျမွင္႔တဲ႔ ဘြဲ႕တံဆိပ္ပဲ။
ေက်ာင္းမွာ ပံုဆြဲကလည္းဖ်င္းခဲ႔တာ ၉ ေလာက္ရိွတယ္။ ဘာပံုမွမဆြဲရတဲ႔ ေမဂ်ာယူတာေတာင္ ပံုဆြဲရတယ္။ အဲဒါနဲ႕က်ဴရွင္တက္တယ္ခင္ဗ်။ က်ဴရွင္မွာသင္ေတာ႔လည္း မတက္ဘူးခင္ဗ်။ သံုးဒီကိုလည္း မၾကည္႕တတ္ဘူးဗ်ာ။ လိုင္းကိုေတာင္ေျဖာင္႔ေအာင္မတားႏုိင္ဘူး။ ၾတိဂံပံုဆြဲရင္ေတာင္ ပိရမစ္လိုလုိ ဘာလုိလိုျဖစ္ကုန္တာ။ လက္က ေခြ်းထြက္ေတာ႔ စက္ဝိုင္းဆြဲရင္ေတာင္ စာရြက္က ေခြ်းေတြစိုျပီး ေရအိုင္ေလးမွာ လသာသလိုျဖစ္ျဖစ္သြားတယ္။ ပံုဆြဲရမယ္႔ အဆုိင္းမင္႔မ်ားကိုလည္း သူငယ္ခ်င္းေတြကို ဆြဲခိုင္းခဲ႔တာခ်ည္းပဲ။ ဒါေတာင္မွ က်ေနာ္ ေအာ္တုိကတ္ဒ္နဲ႕ေတာ႔ နည္းနည္းပါးပါး လုပ္စားလို႕ရႏိုင္တယ္ထင္မိခဲ႔ေသးတယ္။ ေအာ္ မာန မာန သိပ္ေၾကာက္စရာေကာင္းတယ္။ ဘာမွမသိရင္ေတာင္ ငါဟာ အင္ဂ်င္နီယာပဲဆိုတဲ႔ အတၱ၊မာနေတာ႔ရိွတယ္။
ကုိယ္ေပါင္ကုိယ္လွန္ေထာင္းရင္း ေဘးလူေတြေထာင္းမိမွာစိုးရတယ္ဗ်။ က်ေနာ္႔သူငယ္ခ်င္းမ်ားဟာ အခုအခ်ိန္မွာ ပီအိတ္ခ်္ဒီၾကျပီခင္ဗ်။ ကထိကေတြေတာင္ျဖစ္ၾကေလသလားမသိဘူး။ စံျပဆိုျပီး ေမာင္ေသာင္းေမြးစား၊ေန႕ခ်င္းၾကီးတဲ႔ဟာေတြကေတာ႔ ဌာနမႈးၾကေလျပီ။ ရြယ္တူေတြပဲ။ အရည္အခ်င္းကလည္း အတူတူေလာက္ပဲ။ က်ေနာ္ျဖင္႔ ေတြးမိတုိင္း ဘုရားတမိေတာ႔တာပဲ။
အခုဆိုရင္ ပီအိတ္ခ်္ဒီဂိုဏ္းနဲ႕ အရင္ဆရာေဟာင္းဂိုဏ္းေတြဟာ အတြင္းအားျပိဳင္ေနၾကတုန္းပဲလို႕ၾကားတယ္။ သူငယ္ခ်င္း သံုးေယာက္ကို ဖုန္း ၁၅ မိနစ္ေလာက္စီေျပာလိုက္တာ အေတာ္ေလး ေက်နပ္မႈရလိုက္တယ္။ ဆရာ မလုပ္မိတာ အရေတာ္ေလစြတကား။
ဇြတ္ေယာနိေသာမနသီကာရ
ဆူးၾကားမွာေပါက္တဲ႔ဗူးေစ႔ဟာ မ်ိဳးေစ႔ေကာင္းရင္ေတာင္ အသီးသီးဖုိ႕ခက္တယ္ၾကားဖူးတယ္။ က်ေနာ္တုိ႕လို လူျပိန္းေတြ ဘာမွန္းမသိတဲ႔ ပညာေရး စမ္းသပ္ခံဘဝမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး ရသေျမာက္လုိက္ၾကရတာပဲ။ အခုလို စာေရးႏိုင္တာဟာ ေက်ာင္းမွာ အားတဲ႔အခ်ိန္တုိင္း ေပါက္ကရေတြ ေလွ်ာက္ေရးျပီး ေလ႔က်င္႔ခဲ႔လုိ႕သာ။ တကယ္ဆုိ ဒုလႅဘတရားၾကီးထဲမွာ ၾကံဳရတာေတြက ၾကံဖန္ေတြးရင္ စိတ္ခ်မ္းသာစရာေတြခ်ည္႕။ ရန္ကုန္-သံလ်င္ေန႕တုိင္းသြားေတာ႔ ေဒသႏၱရဗဟုသုတတိုးပြားတာေပါ႔။ ေလေကာင္းေလသန္႕လည္းရသဗ်။ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ျမင္ကြင္းေတြကိုလည္း ခံစားႏိုင္ေသး။ သြားေလသူၾကီး ဘဘသန္းေရႊကိုေတာင္ တစ္ခါတစ္ခါ ေက်းဇူးတင္မိတယ္။ ႏိုင္ငံတြင္းမွာ ေက်ာင္းေတြကို ေဝးေဝးမွာေဆာက္ေစတာဟာ ႏုိင္ငံတကာမွာ ေက်ာင္းသြားတက္ရင္ အိမ္လြမ္းနာ သက္သာေစတာေပါ႔ဗ်ာ။ ဘဘညြန္႕တုိ႕ ေက်ာက္တန္းၾကြခ်ီေတာ္မူလာရင္ တစ္ေနကုန္ မီးလာသဗ်။ အဲဒီအခ်ိန္ဆိုရင္ လာ႔ဘ္ထဲမွာ အာရ္ေအတူး ဂိမ္းကို အဲကြန္းေလးနဲ႕ေဆာ႔ႏိုင္တယ္ခင္ဗ်။ ေကာင္းခ်က္။
က်ိဳက္ေခါက္ေစတီကို ေန႕တုိင္းဖူးရတာလည္း ကုသိုလ္သိ္ပ္ရတာေပါ႔ခင္ဗ်ာ။ ရွင္ေမြးလြန္းေစတီ၊မင္းနႏၵာေစတီ၊ တစ္ရာ႔ရွစ္ေတာင္ေစတီ၊က်ားဘုရားစတာေတြလည္း ေန႕စဥ္ျဖတ္သန္းသြားလာေနရတာဆိုေတာ႔ ဘုရားတရားနဲ႕မျပတ္ဘူးလုိ႕ေတာင္ဆုိႏုိင္တယ္။ က်ိဳက္ပါဒၾကီးတုိ႕ ေရလယ္ဘုရားတုိ႕လည္းရိွေသးတယ္။ သံလ်င္၊ေက်ာက္တန္းဝန္းက်င္မွာ က်ေနာ္မေရာက္ဖူးတဲ႔ေစတီမရိွဘူးေတာင္ထင္မိတယ္။ ဂႏၶာရီလွည္႕ေနတာ ေျမေလွ်ာက္ဝိဇၹာနီးပါးပဲ။ ေနတတ္ရင္ေက်နပ္စရာ။ေတြးတတ္ရင္ ေပ်ာ္စရာ။
ၾကားျဖတ္သတင္း
ျပီးခဲ႔တဲ႔ လအနည္းငယ္ကေတာ႔ သံလ်င္မွာ ႏုိင္ငံေရးစာလာေဝတာေတြ ဘာေတြလုပ္တယ္ၾကားတယ္။ ေက်ာင္းသားနဲ႕ သံဃာ ေတြ ႏိုင္ငံေရးမွာေတာ႔ ခဏခဏ အကယ္ဒမီရတဲ႔ မင္းသားၾကီးေတြပဲ။ ခဏခဏငိုၾကရ၊ ခဏခဏေသၾကရနဲ႕။ ႏိုင္ငံေရးလုပ္စားသူမ်ားၾကေတာ႔ ေသႏိုင္ခဲခ်က္။
တရားသိမ္းေမတၱာပို႕
ေက်ာင္းသားမ်ားတို႕ ... ခက္ခဲစြာေသာေခတ္တြင္ ရခဲေသာပညာ၊ ၾကာရွည္ဆည္းပူးအပ္ေသာ အခ်ည္းႏွီးျခင္းမ်ားကို သည္းခံ၍၊ ဘြဲ႕ရေအာင္ ေက်ာင္းတက္ႏုိင္ျပီး၊ အလုပ္ေကာင္းစြာ ရၾက၍ ကိုယ္႔ဘဝကိုယ္ေက်ာင္းႏုိင္ေသာ စြမ္းႏုိင္သူမ်ားျဖစ္ေအာင္ ကိုယ္႔အားကိုယ္ကိုးႏုိင္ၾကပါေစသတည္း လို႕ဆုမြန္ေကာင္းေတာင္းရင္း ဇာတ္သိမ္းမွေတာ္ရာက်မယ္ထင္ပါရဲ႕။
အားေပးတုိက္တြန္း
ဘာမွအားမငယ္ၾကပါနဲ႕။ ေတာ္ဖလာေျပာတဲ႔ စကားကို ကိုးကားျပီး နိဂံုးခ်ဳပ္ရရင္ အနာဂတ္မွာ ပညာမဲ႔တဲ႔သူဆိုတာ စာမဖတ္တတ္တဲ႔သူကိုေျပာတာမဟုတ္ေတာ႔ဘူး။ ဘယ္လို ေလ႔လာသင္ယူရမယ္ဆိုတာ မသိတဲ႔သူဟာ ပညာမဲ႔ျဖစ္သြားေတာ႔မွာ။(The illiterate of the future will not be the person who cannot read. It will be the person who does not know how to learn.) ေတာ္ဖလာေျပာခဲ႔တဲ႔ အနာဂတ္ဆိုတာ အခုအခ်ိန္ပဲေပါ႔။ ကိုယ္႔ဘဝအတြက္ကိုယ္ သင္ယူၾကပါ။ မိတ္ေဆြေကာင္းေတြစုေဆာင္းပါ။ ေက်ာင္းတက္တုန္း ဇနီးေလာင္း(ေတြ) ရွာထားပါ။ ျပင္ဆင္စရာရိွတာေတြကို ျပင္ဆင္ထားၾကပါ။ အခြင္႔အေရးရတာနဲ႕ ျဖစ္ထြန္းေအာင္ျမင္ႏုိင္ေအာင္ ဝီရိယၾကီးၾကီးထားျပီးၾကိဳးစားၾကပါလို႕တုိက္တြန္းရင္း စီနီယာအျပိန္းက ဂ်ဴနီယာျပိန္းကို အားေပးလိုက္ပါတယ္။ (ေျပာလို႕ေျပာတာမဟုတ္ဘူး။ ကမာၻမွာ ေတာ္တဲ႔သူက ၁ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ပဲ။ က်န္တဲ႔သူေတြက အျပိန္းေတြနဲ႕၊ မျပိန္းခ်င္ေယာင္ေဆာင္တဲ႔ ခပ္ထံုထံုလူေတြ)။
Regards,
Z
Notes:
မေန႕ည ဒါကို ေရးေနတာနဲ႕ အိပ္ေရးနည္းနည္းပ်က္သြားတယ္။ မနက္ေရာက္မွ ျပင္စရာရိွတာထပ္ျပင္လုိက္တယ္။ ေရးခ်င္သလိုေရးထားတာဆိုေတာ႔ အစီအစဥ္ကေျဗာက္ေသာက္ျဖစ္ေနတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေက်ာင္းျပီးသြားတဲ႔သူေတြက ဟုတ္သားလုိ႕ထင္ျပီး၊ ေက်ာင္းတက္ေနဆဲလူေတြက ဖတ္ျဖစ္မွာမဟုတ္ဘူး။ အသက္ေလးဆယ္ေက်ာ္ေတြက ဒီကိစၥအေရးၾကီးတယ္လုိ႕ေျပာျပီး ဆယ္ေက်ာ္သက္ေတြကေတာ႔ nicki minaj နားေထာင္ေနတာနဲ႕ ဒီစာကို မဖတ္ျဖစ္လုိက္ဘူး။ လူလူသူသူ ပညာေရးရခဲ႔သူေတြက ျမန္မာျပည္ကို အထင္ေသးစရာတစ္ခုတုိးသြားျပီး၊ သြားေလသူၾကီးရဲ႕တပည္႕မ်ားကေတာ႔ ၾကံဖန္ေျဖေတြးၾကမယ္ထင္တယ္။ ဆင္ျခင္ပြားမ်ားတဲ႔သူမ်ားကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ၊ဘာညာေျပာဖုိ႕ေကာင္းေပမယ္႔ အလြယ္တကူ ေက်းဇူးတင္တတ္တဲ႔သူမဟုတ္ေတာ႔ခက္တယ္။ ျပီးေအာင္ဖတ္သြားတာကို သိပ္ဝမ္းသာပါတယ္၊ ဘာညာေတာင္ မေျပာေတာ႔တာကိုၾကည္႕။ အသက္ၾကီးလာေလ၊ လူဟာ အဆိုးျမင္လာေလျဖစ္မယ္။ :P ။က်ေနာ္ေျပာခ်င္တာကေတာ႔ အထက္က လူနည္းစုတစ္စုက ေအာက္က လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ ဆံုးျဖတ္ေပးတယ္ဆိုတဲ႔ေနရာမွာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွားရင္ နစ္နာတဲ႔အေၾကာင္းက အဓိက။
အဲဒီအတြက္ ကုထံုးကေတာ႔ feedback system ရိွဖုိ႕ပဲ။ အစိုးရလုပ္ေနျပီး၊ ျပည္သူလူထု အသံျပန္မၾကားေတာ႔ရင္ ဒီအစိုးရ နဲ႕ သူ႕စနစ္ဟာ က်ဆံုးရမွာပဲ။ စမ္းသပ္တယ္ဆုိတဲ႔ေနရာမွာ လူမ်ားစမ္းသပ္ျပီးသားကို ေနာက္တစ္ခါထပ္စမ္းသပ္တယ္ဆုိတာ အင္မတန္ဖ်င္းလုိ႕ပဲ။ ကမာၻမွာ ပညာေရးစနစ္ေကာင္းတဲ႔ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ စမ္းသပ္ျပီးသားစနစ္တစ္ခုခုကိုေရြးလုိက္ရံုနဲ႕ရတာကို ကုိယ္႔ဟာကိုယ္ထြင္ခ်င္ေနေသးတာခက္တယ္။ စနစ္ေကာင္းသည္႕တုိင္ေအာင္ သင္ၾကားမယ္႔ ဆရာ၊ဆရာမက ဖိနပ္အစား အုိးေတြ၊ခြက္ေတြစီးထားရင္း ခက္တာပဲ။ (အိုးနင္းခြက္နင္းျဖစ္ကုန္မယ္။)
ခက္ခဲတဲ႔အေၾကာင္းအရင္းေတြမွာ အေသးစိတ္လိုက္ရင္ ရွဳပ္ေထြးမႈပိုမ်ားလာတတ္တယ္။ အခုကိစၥကိုလည္း ေက်ာင္းတက္ေနလို႕ အလကားပါပဲဆိုတဲ႔ ဘက္ကို မေရာက္ေအာင္ သတိထားျပီးေရးေသာ္လည္း အေကာက္အယူလြဲမွာစိုးတယ္။ အဲဒါကို စိုးရိမ္လို႕ ေက်ာင္းသားဘဝမွာ သင္ယူခြင္႔ရႏုိင္တာေတြကို ေနာက္ထပ္ပို႕စ္တစ္ခု သပ္သပ္ထပ္ေရးဦးမယ္ စိတ္ကူးတယ္။
အျပိန္းဆိုတာကေတာ႔ သာမန္လူလုိ႕ဆိုလုိတယ္။ ထံုထိုင္းအန အသံုးမက်သူမဟုတ္ဘူး။ သာမန္ပဲ။ သိပ္အေတာ္ၾကီးမဟုတ္ဘူး။ အညံ႕စားၾကီးလည္းမဟုတ္ဘူး။
Peace B with U.