သက္ျပင္းေတြ သိပ္မခ်နဲ႕ ... ဒီကမာၻၾကီးပဲရိွတယ္။
အခုတေလာ ရာသီဥတုက ပိုပူလာတယ္။ ကြ်န္ေတာ္လည္း အသက္က ေထာက္လာတဲ႔အတြက္ ေနပူရင္ ေခါင္းမူးသလိုလို ျဖစ္ျဖစ္ေနတတ္တယ္။ စင္ကာပူရဲ႕ အူေၾကာင္ၾကား ရာသီဥတုမွာ မုိးရြာတတ္တဲ႔ ရက္ကေလးေတြ နည္းသထက္နည္းလာတယ္။ ေခါင္းမူးေနတဲ႔ေန႕ေတြမွာ PC ကို မၾကည္႕ႏိုင္တဲ႔အတြက္ စာအုပ္ပဲ ထုိင္ဖတ္ျဖစ္တယ္။ ျပီးခဲ႔တဲ႔ အပတ္က ဇူေပရီရဲ႕ မင္းသားေလးစာအုပ္ဖတ္ျဖစ္တယ္။ ပို႕စ္ေမာ္ဒန္အေၾကာင္းဖတ္တယ္။ ေဇယ်ာလင္းရဲ႕ တကယ္႔ဘ၀ဖတ္ျဖစ္တယ္။ ထူးျခားတာကေတာ႔ ေခါင္းမူးသက္သာျပီလို႕ထင္ျပီး ရံုးအတြက္ ဖတ္စရာလုိတာေလး ေကာက္ကိုင္လိုက္ရင္ကို မူးလာတတ္တယ္။ ဒီေရာဂါဟာ အလုပ္နဲ႕ PC ကို ဆန္႕က်င္တဲ႔ေရာဂါျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ စာဖတ္ရင္း သေဘာက်တာေလးေတြေတြ႕ရင္ ေရးဖုိ႕စဥ္းစားထားမိတယ္။ 2010 ကို အျမန္ဆံုး slide soft away ျဖစ္သြားဖုိ႕ အခ်ိန္မ်ားမ်ားကုန္မယ္႔ ကိစၥေတြကို အထူးဦးစားေပးလုပ္ကိုင္ေနျဖစ္ပါတယ္။
ပထမဆံုးက ကမာၻၾကီးကို ကယ္တင္ႏိုင္မွာလား ဆိုတဲ႔ေမးခြန္းပါ။
ကမာၻၾကီးကို ကယ္တင္ဖို႕ စူပါမင္းလာပါျပီဆိုတဲ႔ Appeton Weigh Gain ထဲက ေၾကာ္ျငာစာသားကို သတိရပါတယ္။ ျဖစ္ခ်ိန္တန္ျဖစ္၊ ပ်က္ခ်ိန္တန္ပ်က္ဆိုတဲ႔ စကားၾကီးဟာ တစ္ခါတစ္ေလ အပ်င္းထူတဲ႔ တာ၀န္မသိတတ္သူတစ္ခ်ိဳ႕အတြက္ ၀င္ပုန္းေနဖို႕ေကာင္းတဲ႔ ကတ္ထူပံုးၾကီးတစ္ခုလိုပါပဲ။ တစ္ခ်ို႕ကိစၥေတြဟာ ကိုယ္နဲ႕လည္း ဆိုင္တယ္လုိ႕မခံစားရမခ်င္း လုပ္ခ်င္စရာမေကာင္းပါဘူး။ ဒါေပမယ္႔ ကြ်န္ေတာ္တို႕လို လူေတြေၾကာင္႔ ကမာၻၾကီး က်န္းမာေရး အညံ႕ထဲေရာက္ေနတဲ႔အေၾကာင္း နည္းနည္းေလာက္ သတိထားၾကည္႕ဖုိ႕လို္အပ္ပါတယ္။ တီေကာင္နဲ႕ ေဗဒါပင္ေတြေလာက္ Environmental friendly ျဖစ္လာေစဖုိ႕မရည္ရြယ္ပါဘူး ... Overview ေလာက္ ေလ႔လာၾကည္႕ၾကတဲ႔သေဘာပါပါပဲ။ ေတာ္ေတာ္ေလးပ်င္းရိဖုိ႕ေကာင္းမွာျဖစ္တဲ႔အတြက္ အနီးအနားမွာ ေကာ္ဖီတစ္ခြက္ျဖစ္ေစ၊ ခ်ိန္ကိုက္ဗံုးတစ္လံုးျဖစ္ေစ၊ နားရြက္နားမွာ ပုရြက္ဆိတ္တစ္ေကာင္ တင္၍ျဖစ္ေစ ဖတ္ရွဳႏိုင္ပါတယ္။ (အိပ္မငိုက္မွာ ေသခ်ာတဲ႔နီးလမ္းတစ္ခ်ိဳ႕ျဖစ္ပါတယ္။ ရုတ္တရတ္ ကင္းျမီးေကာက္ ထေထာင္လုိက္လည္း အိပ္ငိုက္ေျပတယ္လုိ႕ အဆိုရိွပါတယ္။ ႏွစ္သက္ရာနည္းလမ္းသံုးျပီး ဆက္ဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။)
အခု ကမာၻၾကီးကပူတယ္။ ဘာလုိ႕လဲဆိုေတာ႔ ေက်ာက္မီးေသြး၊ေလာင္စာဆီနဲ႕ ဓာတ္ေငြ႕ေတြက ကာဗြန္ေတြေၾကာင္႔ greenhouse gases ေတြထြက္လာလုိ႕ပါ။ လစ္ဗ်ားႏိုင္ငံမွာေတာ႔ ဒီလို gas ေတြေလထဲမထြက္ခင္မွာမီးရွိဳ႕လုိက္ျပီး သန္႕စင္လုိက္ပါတယ္။ gas ေတြေတာ႔ထြက္မသြားဘဲ ကာဗြန္ေတြ ထြက္သြားေတာ႔ ေတာ္ေတာ္ၾကီးဆိုးတာပါပဲ။အဲဒီလို တစ္ႏွစ္အတြင္း ေလာင္ကြ်မ္းသန္႕စင္လိုက္ရတဲ႔ ဓာတ္ေငြ႔ပမာဏဟာ ဂ်ာမဏီ နဲ႕ ျပင္သစ္မွာ တစ္ႏွစ္သံုးတဲ႔ ဓာတ္ေငြ႔ပမာဏေလာက္ရိွပါတယ္။ အခုေတာ႔ လစ္ဗ်ားဟာ ေနာက္ထပ္နည္းလမ္းေတြနဲ႕ သန္႕စင္ပါတယ္။ အတုယူဖုိ႕ေကာင္းတဲ႔ တစ္ခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ႔ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ကို ေလထဲမေရာက္ေအာင္ တစ္ဖက္ႏိုင္ငံကို ပိုက္ေတြနဲ႕သြယ္တန္းျပီးပို႕ေလ႔ရိွပါတယ္။ ဂုဏ္ယူစရာ ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းတဲ႕ ႏိုင္ငံေလးမွာပါ ...။ အိမ္နီးနားခ်င္းေတြ လွ်ပ္စစ္မီးရဖုိ႕ ကိုယ္က်ိဳးစြန္႕ကူညီတဲ႕ ႏိုင္ငံေလးအျဖစ္ စံခ်ိန္တင္စျပဳလာျပီလုိ႕သိရပါတယ္။
Saving Energy
ဒီေခါင္းစဥ္နဲ႕တြဲျပီးျပထားတာကေတာ႔ စက္ဘီးပံုပါ။
စင္ကာပူႏိုင္ငံမွာဆိုရင္လည္း ႏုိင္ငံေသးေသးေလးထဲ ကားေတြအမ်ားၾကီးစုထည္႕ထားသလိုျဖစ္ေနပါတယ္။ လူေတြက ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ေတြကို သြားလာေရးအတြက္မဟုတ္ဘဲ ဇိမ္ခံပစၥည္းအေနနဲ႕ အသံုးျပဳလာတဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈေၾကာင္႔ျဖစ္ပါတယ္။ ကားစီးတဲ႔သူေတြအေၾကာင္းျပတာကေတာ႔ စင္ကာပူမွာ စက္ဘီးဆိုရင္ ခုိးတာပဲတဲ႔။ ေတာ္ေတာ္ေလးကို စဥ္းစားစရာေကာင္းတဲ႔အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ကားကမွ အာမခံထားလို႕ရေသးတယ္လို႕လည္းေျပာပါေသးတယ္။ သိပ္ကို က်ယ္တဲ႕ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ႔ စက္ဘီးနဲ႕မ်ားသြားရင္ အလုပ္ကို ေရာက္ဖုိ႕ တစ္ပတ္ေလာက္ နင္းယူရပါလိမ္႔မယ္။ ဒါမ်ိဳးေတြအတြက္ CNG ကားျဖစ္ျဖစ္ ၾကက္ဆူဆီ BMW ျဖစ္ျဖစ္ ၀ယ္သံုးရင္ ပိုျပီးအဆင္ေျပစရာရိွပါတယ္။ ကမာၻမွာ ေရွ႕တန္းေရာက္မွန္းမသိေရာက္ေနတဲ႔ ႏိုင္ငံေလးတစ္ခ်ိဳ႕ကို သတိရပါတယ္။
တစ္ခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ႔ ဘတ္စ္ေတြကို မက္သေနာေတြ ဟုိက္ဒရိုဂ်င္ေတြနဲ႕ ေမာင္းေနပါျပီ။ ဒါေပမယ္႔ ေလာေလာဆယ္မွာ အဲဒီ ဟုိက္ဒရိုဂ်င္နဲ႕ မက္သေနာေတြကို ေလာင္စာဆီေတြကေနပဲထုတ္ေနရတာနဲ႕ ထုတ္လုပ္မႈကုန္က်စရိတ္ျမင္႔မားတာေတြေၾကာင္႔ mass production မလုပ္ႏုိင္ေသးပါဘူး။ ေနာက္ အႏွစ္ ၂၀ မွာ ေျဖရွင္းႏုိင္မယ္လုိ႕ စာအုပ္ေရးတဲ႔သူက အာမခံပါတယ္။ သူ႕အသက္က ၈၀ ေလာက္ရိွေနမလားေတာ႔ မသိပါ။
ေနာက္တစ္ခုက အဲကြန္း၊ တီဗီြနဲ႕ PC ေတြကို မသံုးတဲ႔အခါ stand by ထားေပးဖုိ႕ပါ။ တစ္ခ်ိဳ႕ အေျမာ္အျမင္ၾကီးမားတဲ႔ အစုိးရအဖြဲ႕အစည္းေတြဆိုရင္ မၾကာမၾကာ လွ်ပ္စစ္မီးျဖတ္ေတာက္ျပီး ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေလ႔ရိွၾကတယ္လုိ႕သိရပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုက အ၀တ္ေလွ်ာ္စက္ပါ။ Ozone ကို သံုးျပီးေလွ်ာ္တဲ႔စက္ေတြရိွပါျပီ။ ေရေတြစိုလိုက္ အေျခာက္လွမ္းလုိ္က္လုပ္စရာမလုိေတာ႔ပါဘူး။ အိမ္မွာရိွတဲ႔ အႏွစ္သံုးဆယ္ၾကာတဲ႔ မီးဖုိေခ်ာင္ပစၥည္းေတြကို အသစ္သာ၀ယ္လဲလုိက္ပါ။ အင္နာဂ်ီ သံုးပံုတစ္ပံုပဲ စားပါလိမ္႔မယ္။ ေလာေလာဆယ္ေတာ႔ အဲဒါေလးကို ေတြးျပီး ကုန္တာေတြကို ေမ႔ထားလုိက္ပါ။(မီးဖုိေခ်ာင္သံုးပစၥည္းမ်ားတြင္ အိမ္ရွင္မမ်ား ပါ၊မပါ ပညာရွင္မ်ား ဆက္လက္ေဆြးေႏြးၾကပါရန္။)
ေနာက္တစ္ခုက LED ပါ။ အခု LED နည္းပညာက တဟုန္ထုိး တိုးတက္လာတဲ႔အတြက္ ၂၀၁၀ မွာ မီးေခ်ာင္းေတြကို LED နဲ႕လဲႏုိင္တဲ႔ အေနအထားေရာက္လာမယ္လုိ႕ေျပာပါတယ္။ အဲဒါကအခုအထိေတာ႔ မဟုတ္ေသးဘူးထင္ပါတယ္။ ရံုးမွာ မီးေခ်ာင္းေတြမလိုအပ္ ဘဲ အေခ်ာင္း သံုးေလးဆယ္ထြန္းထားတာေတြ႕ေနရတုန္းပါပဲ။Monitor မွာေတာ႔ LED monitor ေတြက LCD ကို ေစ်းေရာ၊ ကြာလတီေရာ ေက်ာ္တက္သြားတာေတာ႔ သတိထားမိပါတယ္။ LED က energy save လုပ္ႏိုင္တာ ေက်ာင္းမွာကတည္းက သင္ရပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ အရင္ကေတာ႔ LED က Red, Green and Yellow ပဲေတြ႕ဖူးပါတယ္။ အခုေတာ႔ အရင္ကထက္ အမ်ားၾကီးအဆင္႔ျမင္႔သြားျပီဆိုတာေတာ႔သိရပါတယ္။
အေဆာက္အအံုမ်ား
ပတ္၀န္းက်င္နဲ႕ညီညြတ္တာေလးေတြေဆာက္ဖုိ႕လုိပါတယ္။ သိပ္ပူတဲ႕ေနရာေတြမွာ အေဆာက္အအံုကို ေအးျမေစတဲ႕ ဒီဇုိင္းမ်ိဳးသံုးထားရင္အင္နာဂ်ီေခြ်တာရာေရာက္ပါတယ္။ ျပတင္းေပါက္ ခပ္ေသးေသးေတြနဲ႕ အပူစိမ္႔၀င္ဖုိ႕ခက္ခဲတဲ႕ နံရံေတြပါရိွရင္ အေဆာက္အအံုက ေအးျမေနပါလိမ္႔မယ္။ ေလ၀င္ေလထြက္ ေကာင္းမြန္ေအာင္ သတိျပဳရပါမယ္။
ေနာက္ေတာ႔ E glass ေတြသံုးဖုိ႕ပါ။ E glass ေတြဟာ အာဂြန္ဓာတ္ေငြ႔ျဖည္႕ထားတဲ႔ မွန္ေတြပါ။ ပံုမွန္ထက္ အပူစိမ္႔၀င္ဖုိ႕ ေလးငါးဆ ခက္ခဲတဲ႔အတြက္ အခန္းအပူခ်ိန္ကို ထိန္းညိွဖုိ႕ အသံုး၀င္ပါတယ္။ အလင္းေရာင္ရျ႔ပီး မပူေလာင္တဲ႔ အခန္းေတြျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီး လုိ႕ရပါတယ္။
Zimbabwe မွာေတာ႔ air con မသံုးဘဲေအးေအာင္ေဆာက္ထားတဲ႔ The Eastgate office ဆိုတာရိွပါတယ္။
ၾကံဖန္ျပီးဂုဏ္ယူခ်င္ရင္ေတာ႔ ျမန္မာျပည္က ၀န္ၾကီးမ်ားရံုးဟာလည္း အင္မတန္ေအးျမတဲ႔ အေဆာက္အအံုျဖစ္တယ္လို႕ေျပာခ်င္ပါတယ္။ အရင္က မ်က္ႏွာျဖဴေတြဟာ ေလ၀င္ေလထြက္ေကာင္းဖုိ႕ ဘယ္လုိေဆာက္ရမယ္ဆိုတာ နားလည္တယ္ဆိုတာ လက္ခံမိပါတယ္။
တရုတ္ျပည္ The Pearl Rive Tower ဆိုရင္ zero-energy skyscraper လို႕ေခၚပါတယ္။ အျမင္႔ၾကီးေဆာက္ထားျပီး ေလဖိအားသံုး တာဘိုင္ေတြကတစ္ဆင္႔ လွ်ပ္စစ္မီးထုတ္ယူပါတယ္။ ၂၀၁၀ မွာျပီးမယ္လုိ႕ေတာ႔ေရးထားပါတယ္။
Lodon မွာေတာ႔ အျပင္က Energy မလိုတဲ႕ BedZed (The Beddington Zero-Energy Development) အိမ္ေတြအမ်ားၾကီးရိွတယ္လုိ႕ဆိုပါတယ္။
BedZed
အမိႈက္ေတြသိပ္မ်ားေနျပီလား။
ဥေရာပမွာလူဟစ္ေယာက္က တစ္ႏွစ္ကို အမႈိက္ ၅၁၈ကီလိုဂရမ္ပစ္ပါတယ္။
အေမရိက တစ္ႏိုင္ငံတည္း တစ္ႏွစ္အတြင္းပစ္လုိက္တဲ႔အမႈိက္ဟာ ၁၁ ဘီလီယံတန္ရိွပါတယ္။ အဲဒါေတြကို ၾကည္႕ရင္ Recycle လုပ္ႏိုင္ရင္ အဆင္ေျပမယ္ဆိုတာသိသာပါတယ္။
သစ္ပင္တု
ကြ်န္ေတာ္႔ Blog က The Gardener ဆိုေတာ႔ သစ္ပင္ေတြကို ခ်စ္ခင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ Dr Klaus Lackner (အၾကမ္းဖ်င္း ေဒါက္တာ လက္နာ လို႕ေခၚႏိုင္ပါတယ္။) ရဲ႕သစ္ပင္ကိုေတာ႔ ကြ်န္ေတာ္ ခ်စ္ႏိုင္ပါ႔မလား ေတြးေနပါတယ္။ သူက သစ္ပင္အတု (Synthetic tree) ကို မိတ္ဆက္ခဲ႔ပါတယ္။ သစ္ပင္အစစ္ေတြထက္ ကာဗြန္ကို ပိုမိုသန္႕စင္ႏုိင္ေစတယ္လုိ႕ဆိုပါတယ္။ လက္နာ ရဲ႕ အဆိုအရေတာ႔ သစ္ပင္တု တစ္ပင္ဟာ တစ္ႏွစ္အတြင္း ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆုိဒ္ တန္ ၉၀,၀၀၀ ဖယ္ရွားေပးႏိုင္တယ္လုိ႕ဆိုပါတယ္။ ဒါဟာ ကားအစီးေရ တစ္ေသာင္းခြဲ (၁၅၀၀၀) ကထြက္တဲ႔ ကာဗြန္အေရအတြက္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ ေမးခြန္းက လူေတြက သစ္ပင္တုေတြ ၾကိဳက္ၾကပါ႔မလားဆိုတာပါပဲတဲ႔။
ခင္မင္စြာျဖင္႔
Zephyr
Notes:
ေရးေနရင္းပ်င္းလာလို႕ Presentation မွာ Slide ေတြ ေက်ာ္လုိက္ သလို တခ်ိဳ႕အပိုင္းေတြ ေက်ာ္ခ်လိုက္ပါတယ္။ ဒါေတာင္ ေတာ္ေတာ္ေလးပ်င္းဖုိ႕ေကာင္းသြားတာ သတိထားမိပါတယ္။ :P
ဒီေန႕ရံုးမသြားတဲ႔အတြက္ စာေရးျဖစ္လုိက္တာ ေတာ္ေတာ္ေလးေက်နပ္ပါတယ္။ ႏ်ဴကလီးယား အေၾကာင္းနဲ႕ ရိုးရာ လက္မႈ ပညာေလးေတြလည္း ဖတ္ျပီးပါျပီ။ ခ်ေရးရတာက ပိုၾကာပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင္႔လည္း တစ္ခ်ိဳ႕စာေတြကို ဖတ္ျဖစ္ေပမယ္႔ မတင္ျဖစ္ပါဘူး။
Peace B with U.
